Туьрквер: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
||
ЦӀар 118:
===Усман чIал===
XX виш йисалди Усманрин Империяда усман чIал лугьудай эдебиятдин чIал авай (осман. لسان عثمانى, lisân-ı Osmânî, туьр. Osmanlı Türkçesi). Усман чIал туьрк чIаларин группадиз талукь тиртIани, адан лексикадин 80 – 90 % араб ва фарс гафари туькIуьрзавай. Усман чIал арадал гъайи дегь-усман чIал терг хьанвай селжук чIалан давам тир. Усман чIалан кхьинар араб гьарфаралди ийизвай. Усман туьрквери араб алфавитдин бинедал насх, рика, талик, сулюс, дивани, джели дивани, рейгьани, куфи ва сиякат лугьудай кхьинин тегьерар арадал гъанай. Ктабра ва эдебиятда гзаф вахтара насх кхьиникай менфят къачузвай, адетдин кхьинра — рика. Гьукуматдин документра сиякат кхьиникай менфят къачузвай, къарарар ва фарманар дивани кхьинивди кхьизвай, гъиливкхьинар несих ва талик кхьинивди кхьизвай, цларал ва къванерал атIузвай гафар сулюс ва талик кхьинивди кхьизвай.
Лексикадин ва грамматикадин жигьетдай усман чIал пуд жуьредиз пай хьанвай:
* «Иер чIал» (туьр. Fasih türkçe) — и чIал пачагьрин кIвалера къуллугъдал алай шаиррир ва кхьирагрин, гьукуматдин документациядин ва аристократ къатарин чIал тир.
* «Юкьван чIал» (туьр. Оrta türkçe) — шегьердин агьалидин, савдагаррин ва пешекаррин чIал тир.
* «Векъи чIал», ва я «ГьакIан чIал» (туьр. Кaba türkçe) — агьалидин гегьенш къатарин, лежберрин чIал.
Къенин туьрк чIал эхиримжи «векъи чIалан» вариантдин бинедал арадал атанва.
==Меденият==
| |||