|
Граф '''Лев Николаевич Толстой''' ([[1828 йис]]ан{{дидедиз дата|28 августдиз|8|1828}}, [[Урусатдин Империя]]дин, [[Туладин губерния]]дин, [[Ясная Поляна]] хуьре хьанва — –{{кьена [[дата|7|11|1910 йис]]ан 7 ноябрьдиз}}, Урусатдин Империядин, [[Рязаньдин губерния]]дин, станция [[Астапово]]да кьенва) — Урусатдин ва гьакIнигьакӀни вири дуьньядин виридалайни тIвартӀвар-ван ва нуфус авай кхьирагрикай ва фагьумдаррикай сад я <ref>[http://www.guardian.co.uk/global/2010/jan/06/leo-tolstoy-greatest-writer «Is Tolstoy the greatest writer of all time?»] The Guardian (London). January 6, 2010.</ref>. Севастопольдин хуьнуьхра иштирак авур кас. Ам халкьдин арада илим чIукурзавайчӀукурзавай кас, публицист, диндин фагьумдар тир, адан фикирриз халкьдин арада гзаф чIехичӀехи нуфус аваз хьунин нетижада – — «толстовство» лугьудай эдебдинни-диндин цIийицӀийи рехъ арадал атанай.
[[1873 йис]]уз Лев Императордин Илимрин Академиядин член-корреспондентвилин везифадал ацукьнай, [[1900 йис]]уз эсерар кхьизвай ва гафарзавай чIаланчӀалан иервилиз килигна адаз лайихлу академикдин тIвартӀвар ганвай <ref name="Кольер">{{книга|автор = |часть =Толстой Лев Николаевич |ссылка часть =http://enc-dic.com/colier/Tolsto-lev-nikolaevich-6464.html|заглавие =[[Энциклопедия Кольера]] |ссылка = |ответственный = |место =Нью-Йорк |издательство =P. F. Collier & Son Company |год =1921 |том =IX |страницы = |isbn = }}</ref>.
Гьеле сагъзамаз кхьирагдиз «урус эдебиятдин кьил» статус ганвай. Лев Толстоян эсерар дуьньядин ва урусатдин реализмда цIийицӀийи этап хьанай ва XIX вишсан классикадин романрин ва XX вишсан эдебиятдин арада авай муькъуьн роль къугъванай. Адан эсерри европадин гуманизмдиз ва гьакIнигьакӀни, дуьньядин литературада реализмдин адетриз чIехичӀехи таъсир ганай.
Ада кхьей эсерар гзаф сеферда [[СССР]]-дани гъурбатда экранриз ва сегьнейриз акъатнавай. Адан пьесаяр саки вири дуьньядин сегьнейра къугъванайди я.
Адан вири дуьньядиз тIвартӀвар акъатнай эсерар – — «[[Дявени ислягьвал]]» (урус. ''Война и мир''), «[[Анна Каренина]]», «Чан хкун» (урус. ''Воскресение'') хьтин романар, «Аялвал» (урус. ''Детство''), «Отрочество», «Жегьилвал» (урус. ''Юность'') хьтин автобиографиядин трилогия, «Казакар», «Иван Ильичан кьиникь», «Крейцерован соната», «Гьажи Мурад» гьикаяяр, «Севостопольдикай кьисаяр» очеркар, «Чан алай мийит» ва «МичIивилинМичӀивилин гьукум» драмаяр, «Туба» ва «Зи иман вуч я?» тIварартӀварар алай диндинни-философиядин автобиографиядин эсерар ва мсб.
==Биография==
|
