|
|тӀвар=Кьуьчхуьр
|статус= Хуьр
|вичин чӀалал тӀвар = {{lang-ru|Кочхюр}} [[файл:Кьуьчхуьр2.jpg|310px]] '''Кьуьчхуьруьн сувалай акунар'''
|ЯШЧдин статус =
|уьлкве = Урусат
}}
'''Кьуьчхуьр''' ({{чӀал-ru|Кочхюр}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Кьурагь район]]да авай, саки тунвай хуьр. [[Бугъда тепе]] хуьруьхъ галаз [[Кьуьчхуьруьнсовет|«"Кьуьчхуьруьнсовет»"дик]]дик акатзава. Хуьруьнсоветдин администрациядин юкь я.
== География ==
Хуьр [[Дагъустан Республика]]дин [[Кьурагь район]]дин кьибле пата, райондин администрациядин юкь тир [[Кьурагь]] хуьрелай 10 км яргъал, инсандин гъил агакь тийир гьуьлуьн дережадилай 2100 метр кьакьанда алай чкадал чка кьунвайди я. Чилерин вири санлай майдан 5000 гектар. Хуьруьн майишатдин мулкарин майдан 4000 гектар, абурукай кьуьгъверар — 400 га, векьин чкаяр — 1 200 га, чIурар чӀурар — 2500 га.
== Тарих ==
[[файл:Кьуьчхуьр_мискIин.jpg|thumb|300px|right|[[X виш йис]]уз эцигнавай кьуьчхуьруьн жуьмя мискIиндинмискӀиндин харапIаярхарапӀаяр]]
Хуьруь бине кьунвай дуьз тарих гьеле малум туш, амма Кьуьчхуьруьз гзаф девлет авай тарих ава. Им Кьурагь райондин виридалайни дегь хуьрерикай сад я. Хуьруьн диб «Кьешенг мягьле» тирди гьисабзава. Гуьгъуьнлай, и мягьледихъ мукьвал алай хуьрерин эгьлиярни гилиг хьанвай. Хабардар ксари малумарзавайвал, хуьруьн тIварнитӀварни гьа куьч хьайибурун куьмекдалди арадал атанвайди я. Кьуьчхуьр иниз кьуд гъвечIигъвечӀи хуьрерин эгьлияр куьч хьунин рекьелди арадал атанвайди я, адан тIварнитӀварни «Кьудхуьр» ва я «Куьч хьайибурун хуьр» ойконимрикай арадал атун мумкин я. Кьурагь райондин саки вири хуьрериз хьиз Кьуьчхуьруьзни дегь чIавузчӀавуз къаравулдин минараяр, къелеяр, цлар авайди тир ва хуьруьз анжах варарай гьахьиз жедай. Хуьре къенин йикъалди пуд гьавадин тунвай зурба жуьмя мискIинмискӀин амукьнава, адан цлан къванерал [[араб чIал]]ал кхьинар ала. Хуьре гьакIнигьакӀни, 20 метр кьакьандал алай тагъдин муьгъ ама. Гьайиф хьи, кьуьчхуьрвияр сувун хуьряй кьулувилиз куьч хьайидилай кьулухъ мискIиннимискӀинни муьгъ къвез-къвез чкIизвачкӀизва.
Хуьр вад мягьлейриз пай хьанва: Кьешенг мягьле, Ишахь мягьле, Лакахъ мягьле (Сенгер), ТIулаТӀула мягьле ва Варазан мягьле. Ирид муькъвер (абурукай 5 тагъдинбур я), 3 мискIинармискӀинар, 5 пIирерпӀирер, 5 булахар. Хуьруьн пуд патайни гъвечIигъвечӀи вацIарвацӀар авахьзава. Хуьруьн 37 майишат гатун чIуралчӀурал алай, ана абур малдарвилел алахънавай, некIединнекӀедин магьсулар гьасилзавай. Хуьруьз гзаф гегьенш векьин чкаярни никIерникӀер авай, меже квай къацу векьив кьуьчхуьрвийри чпин къуншидал алай хуьрерни таъминарзавай. Кьуьчхуьрвийрин виликан машгъулатрикай рахайтIарахайтӀа, къейд авуна кIандакӀанда хьи, итимринни папарин хиве авай буржийрин арада къати сергьят эцигнавай. Залан кIвалахаркӀвалахар итимри (цан цун, векьер ягъун, мал-лапаг хуьн, алатар расун) ийизвай, ва папарин хиве кIвалинкӀвалин кIвалахаркӀвалахар ва сар михьивун, гьалар авун хьтин крар авай. Калар ацун мадни папарин кIвалахриккӀвалахрик акатзавай, амма лапагар ацун ва лапагрин некIедикайнекӀедикай ниси гьазур авун итимрин хиве авай кIвалахаркӀвалахар тир.
[[XIX виш йис]]уз Кьуьчхуьр вири [[Куьре округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатзава. Империядик квай чIавузчӀавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин Куьре округдин [[Хъутур - Куьредин наибвал]]диз талукь тир. [[Цилинг]] хуьруьхъ галаз Кьуьчхуьруьнжемятдик акатзавай.
Археологиядин малуматри, сувавияр дегь заманайрилай инихъ лежбервилелни мардалвилел алахънавайди тестикьарзава. Асул гьисабдалди зулун къацар цазвай. НикIербанвилинНикӀербанвилин, кьвед ва пуд никIинникӀин системадин шикилда гьална тур кьуьгъверин никерин тегьер виниз тир. Вири ник миянарзвачир ва вахт-вахтунда ийизвачир, эчIелэчӀел кьеридиз эчIинзавайэчӀинзавай. Хуьруьнвийри лежбервиликай гзаф менфят къачузвай, агакьзвачир техилдин магьсулар округдин чIехичӀехи бегьерар цазвай хуьрерай къачузвай. Хуьруьн майишат кьулухъ галамай алатрал бинеламиш хьанвай. Накьв расуна яцар кутIуннавайкутӀуннавай [[туьрез]]ар кардик кутазвай. Яцар — чIугвадайчӀугвадай къуват хьиз къуллугъзавай. Халкьдин арада гзаф гегьенш гьатнавай зегьметдин алатар [[дергес]]ар, [[мукал]]ал, [[каца]]яр, [[ругун]]ар, [[кьуьк]]вер, арабаяр, кIарасдинкӀарасдин [[пер]]ер тир. [[XIX виш йис|XIX]] - — [[XX виш йис]]арилай гатIумнагатӀумна, кьуьчхуьрвийри чпинбурулай мадни къулай, тамам хъсанарнавай урус чешнедин алатар кардик кутаз эгечIнавайэгечӀнавай. Абурун арада: ракьун куьтен, ракьун ва кIарасдинкӀарасдин сасар алай гъелерар, ракьун пер авай. [[XIX виш йис]]ан эхирда урусрин дергесди, тIимилтӀимил нетижа гудай къулай тушир лезги дергес арадай акъуднавай. Кьуьчхуьрвийри сифте сефер балкIанарбалкӀанар кутIуннавайкутӀуннавай урус тегьердин арабадикай менфят къачуз чирнавай. Урусрихъ галаз мукьва алакъаяр хьайидилай кьулухъ, чкадин адетдин лежбервилин магьсулрик картуфар гилиг хьанвай.
[[1937 йис]]уз хуьре садлагьай иридсан мектеб ахъайнавай. Ана мукьвал алай хуьрерин аяларни кIелзавайкӀелзавай. [[1935 йис]]уз хуьре колхоз арадал гъанвай. Кьве йисалай кьулухъ и колхоздиз гилан [[Бугъда тепе]] хуьруьн чилерай чилер чара авунай. Къуьлуьн магьсулар цуниз гзаф мублагъ чилер тир. Сувавийри и чилер белгенар хьиз кардик кутазвай ва хъуьтIуьзхъуьтӀуьз ана лапагар хуьзвай. [[1957 йис]]уз кьуьчхуьрви Эхмед ина садлагьай кIвалкӀвал эцигнай. Адан гуьгъуьнаваз муькуьбурни атана ина секин хьанвай. [[1966 йис]]ан чилин зурзунрилай кьулухъ Кьуьчхуьруьн агьалийрин саки вири арандиз, [[Бугъда тепе]]диз куьч хьанвай. Алай чIавузчӀавуз Бугъда тепейра 300 кьван майишатар ва 716 - — далай пара касди уьмуьр гьалзава. Пара кьван кьуьчхуьрвияр [[Дагъустандин ЦIаяр]], [[Дербент]], [[Магьачкъала]], [[Баку]], [[Билиж]] посёлокда уьмуьр гьалзавайди я.
[[Ватандин ЧIеди дяве]] чIавузчӀавуз фронтдиз 160 кьуьчхуьрви рекье гьатнай. Абурукай 89 кас чпин хайи ватандиз элкъвена хтанвай, амайбурун са пай женгера телеф хьана, муькуь пайни хабар авачиз квахьна.
== Агьалияр ==
[[2002 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 68 касди уьмуьр гьалзавай <ref>[http://flnka.ru/obsh_kuraxskiy_rayon.html Кьурагь район. ФЛНК]</ref>. [[1886 йис]]ан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Кьуьчхуьруьн агьалияр 1 134 кас тир. <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/koturkyurin1886.html КОТУР-КЮРИНСКОЕ НАИБСТВО (1886 г.)]</ref>
Алай чIавузчӀавуз хуьр саки тамамдаказ тунва.
==ТIвар ТӀвар-ван авай кьуьчхуьрвияр ==
Кьуьчхуьр — [[мазан]]рин, алимрин, устIаррин ва маса зурба ксарин хайи диге я. Кьуьчхуьр Саид, Гьажи Керемали-эфенди (са шумуд йис ам Истамбулдин ва Каирдин университетра кIелзавай, хуьре адаз мавзолей эцигнавайди я), Гьажи Мегьамед-эфенди, Къадир-эфенди, Мирзяли-эфенди (ам чидайбуру, адаз хуш, хъуьтIуьл, иер ван авайди лугьузвай), Фекьи Гьажимет хьтин зурба ксарин тIварар [[Куьре округ]]дин къецепатазни чкIанвай. [[Николай II]] пачагьди гьукум гьалзавай девирда кьуьчхуьруьн устIарар [[Азербайжан]]да ва [[Урусат]]да машгьур хьанвай. Абурун арада Тагьир, Хидир, Мирземегьамед, Латиф хьтин чинар ава. Тагьир буба чIехи [[меценат]] хьиз машгуьр хьанвай: вичин такьатралди ада [[Баку]] шегьердай улубар хканвай ва Кьуьчхуьрни [[Гелхен]] хуьрера медресеяр ахъайнавай. Гьа а чIавуз ирид хуьруьн [[урядник]]виле кьуьчхуьрви Улушан кIвалахзавай. Хуьрун, халкьдин арада чирвилер, илим чукIурдай садлагьай кас Гьажимурад тирди гьисабиз жеда. Ада муаллимвилин семинар акьалтIарна, [[1912 йис]]уз Кьурагьда ахъа хьанвай урус мектбеда кIвалахзавай. Гъуьгъуьнлай йисара ада вичин кIвалах [[Дербент]] шегьерда давамарнавай ва вири хуьруьнвийрин арадай [[Ленинан Орден]]диз лайхвилер авай садлагьай кас хьанвай. ▼
И хуьре зурба тIвар-ван авай мазан, зари, бунтарин иштиракдар [[Кьуьчхуьр Саид]]а уьмуьр гьалзавай. Ам лезги ва дагъустандин литературадин классик я. Адан маниярни чIалар гилани виридан мецерал ала ва вилик хьиз къенин юкъузни важибвал кваз я. ▼▲Кьуьчхуьр — [[мазан]]рин, алимрин, устIарринустӀаррин ва маса зурба ксарин хайи диге я. Кьуьчхуьр Саид, Гьажи Керемали-эфенди (са шумуд йис ам Истамбулдин ва Каирдин университетра кIелзавайкӀелзавай, хуьре адаз мавзолей эцигнавайди я), Гьажи Мегьамед-эфенди, Къадир-эфенди, Мирзяли-эфенди (ам чидайбуру, адаз хуш, хъуьтIуьлхъуьтӀуьл, иер ван авайди лугьузвай), Фекьи Гьажимет хьтин зурба ксарин тIварартӀварар [[Куьре округ]]дин къецепатазни чкIанвайчкӀанвай. [[Николай II]] пачагьди гьукум гьалзавай девирда кьуьчхуьруьн устIарарустӀарар [[Азербайжан]]да ва [[Урусат]]да машгьур хьанвай. Абурун арада Тагьир, Хидир, Мирземегьамед, Латиф хьтин чинар ава. Тагьир буба чIехичӀехи [[меценат]] хьиз машгуьр хьанвай: вичин такьатралди ада [[Баку]] шегьердай улубар хканвай ва Кьуьчхуьрни [[Гелхен]] хуьрера медресеяр ахъайнавай. Гьа а чIавузчӀавуз ирид хуьруьн [[урядник]]виле кьуьчхуьрви Улушан кIвалахзавайкӀвалахзавай. Хуьрун, халкьдин арада чирвилер, илим чукIурдайчукӀурдай садлагьай кас Гьажимурад тирди гьисабиз жеда. Ада муаллимвилин семинар акьалтIарнаакьалтӀарна, [[1912 йис]]уз Кьурагьда ахъа хьанвай урус мектбеда кIвалахзавайкӀвалахзавай. Гъуьгъуьнлай йисара ада вичин кIвалахкӀвалах [[Дербент]] шегьерда давамарнавай ва вири хуьруьнвийрин арадай [[Ленинан Орден]]диз лайхвилер авай садлагьай кас хьанвай.
▲И хуьре зурба тIвартӀвар-ван авай мазан, зари, бунтарин иштиракдар [[Кьуьчхуьр Саид]]а уьмуьр гьалзавай. Ам лезги ва дагъустандин литературадин классик я. Адан маниярни чIаларчӀалар гилани виридан мецерал ала ва вилик хьиз къенин юкъузни важибвал кваз я.
* [[Кьуьчхуьр Саид]] — тIвар-ван авай лезги мазан ва зари. ▼* Гьажи Керемали-эфенди — [[араб чIал]]анни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдай кас. ▼* Гьажи Мегьамед-эфенди — араб чIаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдай кас. ▼* Къадир-эфенди — араб чIаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдай кас. ▼* Мирзяли-эфенди — араб чIаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдай кас. ▼* Фекьи Гьажимет — араб чIаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдай кас. ▼* Шейх Ислам — Куьре округда тIвар акъатнавай диндин кIвалахдар. ▼
▲* [[Кьуьчхуьр Саид]] — тIвартӀвар-ван авай лезги мазан ва зари.
===Алай девирдин чинар=== ▼▲* Гьажи Керемали-эфенди — [[араб чIал]]анни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдайчукӀурдай кас.
* [[Агъабек Исмаилов]] — Бакудин нефтяник, [[Ленинан орден]]дин кавалер. ▼▲* Гьажи Мегьамед-эфенди — араб чIаланничӀаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдайчукӀурдай кас.
* Абдукерим Агьмедов — [[1941 йис|1941]] - [[1945 йис]]ара КПСС-дин Дагобкомдин инструкторвиле кIвалахнавай. ▼▲* Къадир-эфенди — араб чIаланничӀаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдайчукӀурдай кас.
* АбдулмутIалиб МутIалибов — [[Дагъустан Республика]]дин лайихвилер авай муаллим. ▼▲* Мирзяли-эфенди — араб чIаланничӀаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдайчукӀурдай кас.
* Агъаширин Камилов — [[Дагъустан Республика]]дин культурадин лайихвилер авай кIвалахдар. ▼▲* Фекьи Гьажимет — араб чIаланничӀаланни ислам диндин алим, чирвилер чукIурдайчукӀурдай кас.
* Агьмад Латифов — [[Кьурагь район|Кьурагь]], [[Дукъузпара район|Дукъузпара]] ва [[Мегьарамдхуьруьн район]]рин прокурорвиле кIвалахнавай. ▼▲* Шейх Ислам — Куьре округда тIвартӀвар акъатнавай диндин кIвалахдаркӀвалахдар.
* Алимегьамед Бабаев — тарихдин илимрин кандидат, [[Дагъустандин Гьукуматдин Университет|ДГьУ]]. ▼
* Али Бабаев — [[Дагъустан Республика]]дин [[Техникадин инвентаризациядин бюро|ТИБ]]дин кьилин директорвиле, ДАССР-дин [[КIвалеринни-комуннадин майишат|КIКМ]]дин министрдин чкадал акъваздай касдин везифадал кIвалахнавай, гила Дагъустан Республикадин [[Техникадин инвентаризациядин бюро|ТИБ]]дин кьилин директордин чкадал акъваздай 1-й кас я, Дагъустан Республикадиндинни Урусат Федерациядин лайихвилер авай дараматар эцигзавайди. ▼▲=== Алай девирдин чинар ===
* Алимет Алиметов — зари. ▼▲* [[Агъабек Исмаилов]] — Бакудин нефтяник, [[Ленинан орден]]дин кавалер.
* Айдунбег Камилов — Дагъустандин лайихвилер авай артист, диктор, манидар. ▼▲* Абдукерим Агьмедов — [[1941 йис|1941]] - — [[1945 йис]]ара КПСС-дин Дагобкомдин инструкторвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай.
* Велихан Велиханов — [[Дагъустан Республика|ДР]]динни [[Урусат Федерация|УФ]]дин лаихвилер авай энергетик. ▼▲* АбдулмутIалиб МутIалибовАбдулмутӀалиб МутӀалибов — [[Дагъустан Республика]]дин лайихвилер авай муаллим.
* Гуьлмет Гуьлметов — ФСБдин полковник. ▼▲* Агъаширин Камилов — [[Дагъустан Республика]]дин культурадин лайихвилер авай кIвалахдаркӀвалахдар.
* Гуьллера Камилова — РГВК «Дагестан» каналда миллетрин гунугърин редакциядин кьилин редактор. ▼▲* Агьмад Латифов — [[Кьурагь район|Кьурагь]], [[Дукъузпара район|Дукъузпара]] ва [[Мегьарамдхуьруьн район]]рин прокурорвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай.
* Гьабибулагь Исаев — физикадинни-математикадин илимрин кандидат. ▼▲* Алимегьамед Бабаев — тарихдин илимрин кандидат, [[Дагъустандин Гьукуматдин Университет|ДГьУ]].
* Гьемзет Ляметов — [[Туркмениядин ССР]]дин лайихвилер авай нефтяник. ▼▲* Али Бабаев — [[Дагъустан Республика]]дин [[Техникадин инвентаризациядин бюро| ТИБТИБдин]] дин кьилин директорвиле, ДАССР-дин [[КIвалеринни-комуннадин майишат| КIКМКӀКМдин]] дин министрдин чкадал акъваздай касдин везифадал кIвалахнавайкӀвалахнавай, гила Дагъустан Республикадин [[Техникадин инвентаризациядин бюро| ТИБТИБдин]] дин кьилин директордин чкадал акъваздай 1-й кас я, Дагъустан Республикадиндинни Урусат Федерациядин лайихвилер авай дараматар эцигзавайди.
* Зара Латифова — [[Дагъустан Республика]]дин тIуьнин - хъунин кеспиятдин ва социал таъминрунин министрвиле, [[Мегьарамдхуьруьн район]]дин КПСС-дин 1-й секретарьвиле ва Мегьарамдхуьруьн райисполкомдин председательвиле, КПСС-дин Дагобкомдин хилен кьилвиле кIвалахнавай. Гила Кеферпатан Къавкъаздин ихтияррин академиядин ректордин куьмекдар я. ▼▲* Алимет Алиметов — зари.
* Казибег Курбанов — [[Кьасумхуьр]]уьн харусенятдин мектебдин директор. ▼▲* Айдунбег Камилов — Дагъустандин лайихвилер авай артист, диктор, манидар.
* Марат Мурадов — техникадин илимрин кандидат. ▼▲* Велихан Велиханов — [[Дагъустан Республика| ДРДРдинни]] динни [[Урусат Федерация| УФУФдин]] дин лаихвилер авай энергетик.
* Мегьамед Бабаев — экономикадин илимрин кандидат. ▼▲* Гуьлмет Гуьлметов — ФСБдин полковник.
* Миязуллагь Мурадов — техникадин илимрин кандидат, [[Дагъустандин Гьукуматдин Техникадин Университет|ДГьТУ]]. ▼▲* Гуьллера Камилова — РГВК «Дагестан» каналда миллетрин гунугърин редакциядин кьилин редактор.
* Салман Салманов — [[Зегьметдин Яру Пайдахдин орден]]дин кавалер, ДР-дин гъетерин флотдин гимидин капитан. ▼▲* Гьабибулагь Исаев — физикадинни-математикадин илимрин кандидат.
* Селминат Гьасанова — [[Зегьметдин Яру Пайдахдин орден]]дин кавалер, ЦК КПСС-дин XXV-й кIватIалдин делегат. ▼▲* Гьемзет Ляметов — [[Туркмениядин ССР]]дин лайихвилер авай нефтяник.
* Султанагьмед Гьажиев — [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьердин шуьшедин заводдин кьилин чIугварвиле кIвалахнавай, документал фильмрин кирам. ▼▲* Зара Латифова — [[Дагъустан Республика]]дин тIуьнин -тӀуьнин — хъунин кеспиятдин ва социал таъминрунин министрвиле, [[Мегьарамдхуьруьн район]]дин КПСС-дин 1-й секретарьвиле ва Мегьарамдхуьруьн райисполкомдин председательвиле, КПСС-дин Дагобкомдин хилен кьилвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай. Гила Кеферпатан Къавкъаздин ихтияррин академиядин ректордин куьмекдар я.
* Тажидин Ашурбегов — Дагмедакадемиядин профессор. ▼▲* Казибег Курбанов — [[Кьасумхуьр]]уьн харусенятдин мектебдин директор.
* Тегьмез Ляметов — Дагъустан Республикадин лайихвилер авай муаллим. ▼▲* Марат Мурадов — техникадин илимрин кандидат.
* Улушан МутIалибов — [[Каспийск]] шегьердин администрациядин кьилин чкадал акъваздай кас, «Ватандин вилик лайих тирвилин» 2-й дережадин орден-медальдин кавалер. ▼▲* Мегьамед Бабаев — экономикадин илимрин кандидат.
* Хийирбег Бабаев — Лезги гьукумадтин муздрамтеатрда директорвиле кIвалахнавай. ▼▲* Миязуллагь Мурадов — техникадин илимрин кандидат, [[Дагъустандин Гьукуматдин Техникадин Университет|ДГьТУ]].
* Шамсудин Агьмедов — [[Агъул район]]дин 2-й секретарьвиле, [[Хив район]]дин 1-й секретарьвиле КПССрин райокомра, [[Кьурагь район]]дин райисполкомдин председательвиле кIвалахнавай. ▼▲* Салман Салманов — [[Зегьметдин Яру Пайдахдин орден]]дин кавалер, ДР-дин гъетерин флотдин гимидин капитан.
* Юсуф Гуьлмегьамедов — [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьердин харусенятдин мектебдин директор. ▼▲* Селминат Гьасанова — [[Зегьметдин Яру Пайдахдин орден]]дин кавалер, ЦК КПСС-дин XXV-й кIватIалдинкӀватӀалдин делегат.
▲* Султанагьмед Гьажиев — [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьердин шуьшедин заводдин кьилин чIугварвилечӀугварвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай, документал фильмрин кирам.
▲* Тажидин Ашурбегов — Дагмедакадемиядин профессор.
▲* Тегьмез Ляметов — Дагъустан Республикадин лайихвилер авай муаллим.
▲* Улушан МутIалибов МутӀалибов — [[Каспийск]] шегьердин администрациядин кьилин чкадал акъваздай кас, «Ватандин вилик лайих тирвилин» 2-й дережадин орден-медальдин кавалер.
▲* Хийирбег Бабаев — Лезги гьукумадтин муздрамтеатрда директорвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай.
▲* Шамсудин Агьмедов — [[Агъул район]]дин 2-й секретарьвиле, [[Хив район]]дин 1-й секретарьвиле КПССрин райокомра, [[Кьурагь район]]дин райисполкомдин председательвиле кIвалахнавайкӀвалахнавай.
▲* Юсуф Гуьлмегьамедов — [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьердин харусенятдин мектебдин директор.
== Баянар ==
== ЭлячӀунар ==
* [http://www.mo-kurah.ru/naselenye-punkty/municipalnoe-obrazovanie-selsovet-kochhyurskii.html «МО-Курах» сайтуна Кьуьчхуьр хуьруькай куьруь малуматар]
* [http://lezgi-yar.ru/index/selo_kochkhjur/0-127 «Лезгияр.ру» сайтуна Кьуьчхуьр хуьруькай гегьенш малуматар]
* [http://lezgin.ru/raiony-lezginojazychnye/kurah/kochhyur.html «Лезгин.ру» сайтуна Кьуьчхуьр хуьруькай гегьенш малуматар]
{{stub}}
{{Кьурагь райондин уьмуьр гьалзавай чкаяр}}
| 