|
==Убыхрин субэтносар==
[[XIX виш йисанйис]]ан сифте кьилера убыхриз авай субэтносар (тайифаяр, жемиятар) малум я, ибур: Субешх, Хизе, Вардане, Псахе, Саше, Соцва (Соча).
* '''Субешх жемият''' — [[Чемитоквадже]], [[Шахе]] ва [[Матросская Щельщель вацIаринвацI]]арин агъа пата гегьенш хьанай, абур убых ва [[шапсугар|шапсуг]] миллетрин акахьай агьалидикай ибарат тир. [[XIX виш йис]]ан сифте кьилера Субешх жемиятда агъсакьалар Атквея сихилдай хкягъзавай, Урус-Къавкъаз дяведин финифда агъсакьалар Берзек сихилдай акъатиз хьанай. Жемиятдит кьилин хуьр [[Шахе вацIунвацI]]ун кIама авай [[Субешх]] хуьр тир, хуьре 200 кIвал авай.
* '''Хизе жемият''' (Хобзы, Пшогия) — [[Осохой]], Хаджиебс (къенин [[Якорная щель]]), [[Беранда]], [[Детляшха]] ва [[Буу вацIаринвацI]]арин кIамара уьмуьр гьалзавай ва убыхринни-[[шапсугар|шапсугрин]] акахьай агьалидикай ибарат тир.
* '''Вардане жемият''' — [[Буу вацIунвацI]]ун кьерин 18 км яргъивилихъди дуьз Мамай сувун рекьел кьван ва гьакIни Хобза вацI, Лоо вацI (Дзепш ва Лоупе хуьрера — 200 кIвал), Нижи вацI (къенини [[Уч-Дере вацI]]), Легутай вацI (къенин [[Битха вацI]]) ва [[Дагомыс вацIаринвацI]]арин кьерерал уьмуьр тухузвай. Дюбуа де Монпереди ва Л. И. Лаврова кхьенай хьи, Фагуа ва Дзепша хуьрер 600 кIвалер аваз Убыхиядин виридалайни чIехи хуьрер тир.
* '''Псахе жемият''' — Варданедилай[[Вардане]]дилай рагъэкъэчIдай пата, [[Псахе вацIалайвацI]]алай [[Сочи вацIалвацI]]ал кьван авай чилерал гегьенш хьанай. Жемиятдин кьадар 500 кIвал тир.
Хуьрер:
— Чизымогуа Ахмеда (ва я Апохуа) — [[Псахе вацIунвацI]]ун яргъивилихъди экIя хьанвай.
— Чизымогуа Мисоуста — Хладовский булахдин чапла пата алай.
* '''Саше жемият''' — [[Сочи вацIалайвацI]]алай [[Агура вацIалвацI]]ал кьван экIя хьанвай. Жемиятдин кавха Али Агьмет тир. Убыхрикайни [[абазины|абазинрикай]] ибарат акахьай агьалияр ава. Ф. Ф. Тарнаудин малуматриз килигна, 10 агъзур кьадарда авай.
Винихъай тIвар кьунвай жемиятрилай гъейри убыхриз мад жемиятар авай, амма абурун тIварарикай малуматар амукьнавач.
Сочи вацIун сивелай 5-6 км яргъал Аршна Аху тIвар алай убых хуьр авай.
Мутыхуасуа хуьр Гьажи Берзек Докумкудин ва адан хтул Гьажи Берзек Керантухан мулкарик квай. Сувун убыхри и хуьр [[1803 йис]]уз Саше жемиятдин гъиляй дяведалди къакъуднай.
==ЧIал==
| 