Беларусия: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
MBHbot (рахун | кутур крар) гъ →ЭлячӀунар: by site admin request, removed: {{Link FA|en}} (2) using AWB |
Нет описания правки |
||
ЦӀар 33:
| сятдин чӀул = +3
}}
Белару́с ([[Беларус чIал|бел.]] Беларусь), тамам официал тIвар Беларус Республика ([[Беларус чIал|бел.]] Рэспу́бліка Белару́сь) – [[РагъэкъечIдайпатан Европа]]да авай гьукумат я. Уьлкведиз гьуьлуьхъ галаз сергьятар авач.
РагъакIидай пата [[Польша]]дихъ галаз, кьиблединни рагъакIидай пата [[Литва]]дихъ галаз, кефердин патар [[Латвия]]дихъ галаз, рагъэкъечIдай пата [[Урусат]]дихъ галаз ва кьибледин пата [[Украина]]дихъ галаз са сергьятра ава. Кьилин шегьер [[Минск]] язва, маса чIехи шегьеррикай [[Брест]], [[Гьурудна]] (Гродно), [[Гьумел]] (Гомель), [[Магилев]]ни [[Витебск]] къейд ийиз жеда. Уьлкведин вири чилерикай 40%–далай виниз тамари кьунва.
XX–лагьай виш йисал кьван гилан Беларусдин чилер жуьреба–жуьре уьлквейрик квай тир, мисал патал, Полоцк князвал, Литвадин ЧIехи князвал, Реч Пуспулитая, Польша ва Урусатдин Империя. Урус инкъилиб хьайидайлай кьулухъ Беларусди вичин аслу туширвиликай ва Беларусдин халкьдин республика туькIуьруникай малумарна. Амма адавай вичин аслу туширвал хуьз хьанвач, Беларусдин чилерал Беларусдин Шурайрин Социализмдин Республика (БШСР) туькIуьрнава. 1920–лагьай йисарра уьлкведин рагъакIидай пад Полшадик квай тир, ам БШСР–дик анжах 1939–лагьай йисуз кутунва. Пара инсанар кьейи Дуьньядин кьведлагьай дяведин чIавуз гьар пудлагьай беларус агьали кьенва. 1945–лагьай йисуз Шурайрин ГалкIдихъни Украйин ШСР–дихъ галаз санал Беларус [[Садхьанвай миллетрин тешкилат]] туькIуьрнавай уьлквейрин арада авай тир.
Республикадин парламентди Беларусдин суверенитет 1990–лагьай йисан 27–лагьай чиледиз малумарна. Шурайрин ГалкI чкIидайла Беларусди вичин аслу туширвал 1991–лагьай йисан 25–лагьай баскIумдиз малумарна. Уьлкведин садлагьай президент яз Александр Лукашенкоди 1994–лагьай йисалай гатIумна гьукуматдин кьиле акъвазнава. 2000–лагьай йисуз Беларусдини Урусатди кIеви санал кIвалахуникай икьрар кхьенва, и садхьуниз гьакIни ГалкIдин гьукумат лугьудайди я.
2016–лагьай йисан сифте кьилин гьалдив кьурвал, агьалийрин кьадар 9 498 700 кас, чилин кьадар – 207 600 км² я. Агьалийрин кьадардал гьалтайла дуьньяда ада 93–лагьай мукь (чка) кьунва, чилин кьадардал гьалтайла ам 84 –лагьайди я. Уьлкве 6 вилаятдиз чара ийизва, Минск республикадин метлеб авай шегьер я. Беларусдин вири агьалайрикай 70%–далай виниз [[беларусар]] язва, гьакIни Беларусда [[урусар]], [[полякар]]ни [[украинар|украйинар]] яшамишзава. 1995–лагьай йисан референдумдив кьурвал Беларусдиз кьве гьукуматдин чIал ава: [[Беларус чIал|беларус]]ни [[Урус чIал|урус]]. Беларус Республикадин конституциядив килигайвал, гьукуматдиз са официал динни авач, амма уьлкведин кьилин дин православие язва. ГьакIни чIехи умма католикриз ава, дин гвайбурун кьадардал гьалтайла ам кьведлагьайди я. ГьакI ятIани Святки ([[Беларус чIал|бел.]] Каляды) ва Пасха ([[Беларус чIал|бел.]] Вялікдзень) миллетдинбур хьиз сувар ийидайди я.
== ЭлячӀунар ==
| |||