Исаак Ньютон: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
||
ЦӀар 35:
== Микитисвал ==
<!--=== Виридуьньядин чӀугунин къуват ===
Ньютонал къведалди виридан чӀугвадай къуватдин фикир пара сефер маса микитисри лагьанай. Адалай фад адакай фикирзавай Эпикура, Гассендиди, Кеплера, Бореллиди, Декарта, Роберваля, Гюйгенса масадбуру<ref>{{книга |автор=Клайн М.|заглавие=Математика. Утрата определённости|ссылка=http://djvu.504.com1.ru:8019/WWW/673fd31efac2253c4781be62fb9ba2fc.djvu|место=М.|издательство=Мир|год=1984|страницы=66}}</ref>. Кеплера фикирзавай, чӀугвун ракъинал кьадар авай яргъивилелай маса патахъ тир хьти, вични кьилди эклиптикадай физаваз; Декарта гьисабзавай, ам эфирда авай элкъвей гарар яз<ref>{{книга |автор=Спасский Б. И. |заглавие=История физики |том=1 |страницы=140-141}}</ref>. ГьакӀ ятӀани дуьз фикирарни авай, гьисабра дуьз асул авай, яргъивилелай къведай; Ньютона «Кьилера» тӀвар кьазва Буллиальддихъай, Рендихъайни Гукихъай. ГьакӀ ятӀани, Ньютонал къведалди садавайни хьанач дуьздаказ, математикадин цӀарцӀа аваз, чӀугвадай канунни (яргъивилин квадратиз маса патахъ дуьз къведай къуват) мадни планетайрин ужунрин канун (Кеплеран канунар). Кьилди Ньютонан кӀвалахрилай кьил кутунвайди я '''динамика''' микитдин, цаван затӀаризни талукь тир. Ньютона гьакӀа малумарнач виридуьньядин чӀугвадай къуватдин канунан формула. Ада ацӀай, виридакай хабар авай жуьре гана математикадин модельдин, математикадин модель:
* чӀугвунин канун;
| |||