Урусар: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун. |
||
ЦӀар 302:
==Дин==
988 йисуз, «Русьдин Крещение» хьайила рагъэкъэчIдай патан славян халкьар ва бязи финн-угр халкьар князь Владимира христианвилиз элкъуьрнай. Христианвал Урусатдиз Византиядай атанай ва жемиятдин вини мертебайра авай къатара гегьенш жезвай. Амма, мажусивилин таъсир гьеле гзаф гагьди амукьнай. Гъуцариз агъазвай фалчийрин нуфус халкьдин арада XI виш йисалди кумукьнай. XIII виш йисалди князьриз кьве тIварар эцигзавай, сад хайи тIвар муькуьдни хашдин цяй акъудайла къачур тIвар. Месела князь Всеволод Большое Гнездодин кьведлагьай тIвар Дмитрий тир.
Православие мезгьебдиз талукь тир урусар сад ийизвай виридалайни чIехи тешкилат — Урусрин православиедин клиса я (УПК). Урусатдилай къеце пата и тешкилатдин хилер тир епархияяр кардик гала, месела Украинадин православиедин клиса, Япониядин православиедин клиса ва мсб.
XVII виш йисуз урус агьалидин гъвечIи паюни патриарх Никона клисадик кутур цIийи дегишвилерин пад кьуначир ва и къакъатунин нетижада цIуру адетрин рекье физвай, Урусатда «старообрядцы» лугьудай цIийи мезгьеб туькIуьр хьанай (месела [[молоканар]]). Урусатдин империяда молоканрин аксиниз гьукуматди гзаф векъи политика тухузвай виляй, абур мажбур яз гъурбатдиз экъечIнай. Гила молоканрин чIехи пай Кеферпатан Америкада, са пайни Къавкъазда, иллаки Азербайжанда ава.
ГьакIан халкьдин арада христианвилин девирдилай вилик хьайи мажусивилин гелер къедалди амукьнава. Абуруз исятда «милли христианвал» лугьузва. Дегь мажусивилин адетриз талукьбур ибур я: Масленица, Иван Купала суварар, Радоница, Семик рикIел хкун, мифологиядиз талукь тир затIариз агъун, месела хъварц (урус. ''домовой'"), леший, гьуьлуьн перияр ва мсб., фалчи-жерягьвал, фал кьун, лишанриз агъун ва масабур.
== Баянар ==
| |||