Вишйисан дяве: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ЦӀар 44:
[[Файл:Ingres coronation charles vii.jpg|thumb|Жанна Орлеанви VӀӀ Карлдин коронацидал]] И кар Филиппа вичин хийирдиз элкъуьрна Париж кӀеви авуна. Эхиримжи сефер Парижал душманрин кьушунар гьалт авурла французрихъ пара ксар кьенатӀани, шегьер чпихъ хвена. Карлазни адан куьмекчийриз чидай, англивиярни абурун бургундви дуствал лап къуватлу тирди, гьавиляй ам абуруз чкӀана кӀанзавай. VӀӀ Карла Орлеанви Жаннадиз лагьана мад кьушунрин кампанияр тухун тавун патал, вучиз лагьайтӀа адаз бургундрихъ галаз разивал ктӀаз кӀанзавай. Жаннадини вичиз чидайвал авуна душманриз акси акъвазна. ГьакӀ хьайила Карла ам Компьеньда хгана бургундриз, гьабуруни Жанна англивийриз 10 агъзур франк патал маса гана. Гуьгъуьна хьайи Инквизициядин дувандал Жаннадин хиве тунвай, ада шайтӀандихъ галаз разивал ктӀуна итимрин пекер алукмиз чӀарар куьруьдаказ хуьзвайвили. Эхирни адаз еретиквал хиве туна 1431 йисан 30 майдиз Руанда цӀайал кана. Ахпа VӀӀ Карла римдин папа ӀV Евгенахъ галаз разивал кьуна 1435 йисуз Аррасда разивиляй хкудна бургундарни англивияр сад садакай.
== Пудлагьай, эхир фаза 1436-1453 ==
ЯтӀани Жаннадин кьиникьдалди Англиядин кумукьун Вишйисан дяведа акъвазар жедайди тушир. VӀ Генрихал гьа йисуз пачагьвилиз корона эцигнавайтӀани, Карлди Реймсда авур саягъ кьабулнач жемятди. 1435 йисуз Бургундиядин герцогди Англиядизх галаз авай галкӀ чӀур авурла французрин крар лап хъсан физавай. 1436 йисалай чӀехи хьанвай, ятӀани пара дугъру Англиядин пачагь VӀ Генрихавай са затӀни ийиз хьанач. 1436-1441 йисара французри Иль де Франс кьулухъ къахчуна, Прагерия хьанвайтӀани 1437 йисуз гъалибхъан пачагь VӀӀ Карл Париждиз атана. Ахпа французрин кьушунар гьукуматдин кьибле-рагъакӀидай патаз фена 1442 йисуз, Нормандиядиз 1443 йисуз. 1444-1450 йисара дяведин акъвазун куьтягь хьайила а чилер вири Франциядик акатна.
Англиядин разивилер ктӀадай мумкинвилерни сергьятарнавай, вучиз лагьайтӀа пачагьдин виридалайни важиб куьмекчи Парламентди кьиникьвилиз эциг авунвай, мадни 1451 йисан къарагъун патални 1452 йисуз Йоркдин герцогдиз вири пачагьвиле къуват къачуз кӀанзавайвили. 1453 йисуз пачагь кӀевиз начагь хьана. Чпин плацдарм Кале хуьн патал англивийри кьушунар вилик тухвана. Гьамни англивийри писдаказ куьтягь хьана Джон Талбот Кастильондал
Яракьар акъваз авунвайтӀани, дяве мад 20 йисан къене физавай. Яз Англиядивай женгер тухуз къуватар авачир, вучиз лагьайтӀа гьукуматдин къене жезвай крари Англия ажузарна. Дяведа кумукьурла, Англиядиз мад континентдал алай чилерикай хийирар текъвез абурун гьал амайдилайни пис хьана. Гьа кар ахпа эгечӀ авур Розайрин дяведин себебрикай я. СакӀус амай 1474 йисуз дяве цӀийи кьиляй эгечӀ ийиз. А чӀавуз Бургундиядин герцог Шарльдиз англивийрин куьмекдалди Франциядин пачагь XӀ Луидиз аксиз кьушунар хкаж ийиз кӀанзавай. Луиди англивийриз пара пул гана абуру бургундриз куьмек тагудайвал авуна. 1475 йисуз ктӀуна Пиквиньи разивал. Гьа разивили дяве куьтягьарна. Эдварда вичин Франциядин престолдал авай ихтияр чӀурна. ЯтӀани гуьгъуьна Англиядинни ЧӀехибританиядин пачагьри хуьзвай чпин титулда а ихтияр.
== Мана ==
| |||