Берлин: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Komischn (рахун | кутур крар) |
Нет описания правки |
||
ЦӀар 43:
}}
[[Файл:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|thumb|Берлин (1989)]]
'''Берлин''' ({{lang-de|Berlin}}) — [[Германия]]дин кьилин, виридалайни чІехи кьадар ва агьалийрин сан-гьисаб авай шегьер я. [[ЕврогалкІ]]дин агьалийрин сан-гьисабдихъай Берлин кьведлагьайди ([[Лондон]]дин гуьгъуьнлай) ва майдандихъай ам вадлагьайди я.
Берлин - [[Германия|ГФР-дик]] акатзавай 16 [[Германиядин чилер|чиликай]] сад я. Ам [[Бранденбург]] чилин юкьва мукь кьунвайди, амма 1920 йисалай инихъ адак квайди туш. Шегьер [[Гьафел]] ва [[Шпрея]] вацІарин къерехрал алайди я, гьавиляй адаз «[[Шпреядал алай Афинар]]» лугьуда.
1200-лагьай йисуз кьван гилан Берлин алай мукьал кьве алишверишдин хуьр - [[Куьлн (Берлин)|Куьлн]] ва Берлин - авай тир. Абуру шегьеррин ихтиярар мус къачунватІа дуьз чидач. 1237-лагьай йисуз Куьлндин шегьеррин ихтияррин садлагьай сеферда тІвар кьунва, Берлиндинбур - 1244-лагьай йисуз. 1307-лагьай йисуз садхьана шегьерри умуми шегьердин идара туькІуьрна. 1400-лагьай йисуз садхьанвай Берлиндин агьалийрин сан-гьисаб 8000 кас тир. «Куьлн» лугьудай тарихдин тIвар Берлиндин [[Нуйкуьлн (Берлиндин район)|Нуйкуьлн]] райондин тІварцIи рикIел хкизавайди я.
Берлин - [[Бранденбург (маркграфвал)|Брандебург маркграфвилин/курфуьрвилин]] (1417-лагьай йисалай гатІумна), [[Пруссия]]дин (Брандебург курфюрвални Пруссия герцогвал сад хьайидайлай кьулухъ) ва [[Герман империя|Германиядин империя]]дин (ам арадал гъайидайлай кьулухъ) кьилин шегьер тир.
[[Дуьньядин кьведлагьай дяве]] акьалтІайдалай кьулухъ, Ялтадин конференциядин къарарив кьурвал, шурадин оккупациядин зонадин чилеррал алай тиртІани, Берлин кьуд винел пад къачур гьукуматди оккупациядин секторриз чара авуна. Са вахтунилай галкІахъанрин пуд оккупациядин сектордикай [[РагъакІидайпатан Берлин]] туькІуьрна, адав кьетІен гьукуматдин арадал атунин статус гвай тир, амма са шартІни алачиз ам [[Германиядин Федератив Империя (1990-дал кьван)|ГФР-дихъ]] кІевиз галкIанвай тир. Пара вахтунин къене Берлиндин секторрин арада са гьал ахъа юзун авай тир. Агьалияр рагъакІидай патан секторриз катун атIун патал [[Германиядин Демократиядин Республика|ГДР-дин]] гьакиматди [[Берлиндин цал]] эцигуникай къарарар кьабулна, 1961-лагьай йисан 13-лагьай пахундилай кьулухъ гьа цла РагъакІидайпатан Берлин элкъуьрна кьуна. [[Къайи дяве]]дин кьилин лишанрикай сад тирди Берлиндин цал 1989 йисал кьван амукьна. [[Германиядин сад хьун (1990)|Германия сад хьайидайлай]] кьулухъ 1990 йисуз адан кьилин шегьер цІийиз сад хъувунвай Берлин хьана. 1994 йисуз аниз [[Бунн]]дай президентдин администрация, 1999 йисуз - [[бундестаг]]ни [[Германиядин федерал канцлердин идара|федерал канцлердин идара]] федерал министрихъ галаз куьч хьана.
Алай чІавуз Берлин - дуьньядин медениятдин юкь я. Им Европадин чІехи улакьдин тІвал я, гьакIни туристар атунин сан-гьисабдал гьалтайла им континентдин виридалайни чІехи шегьеррикай сад тирди. Берлиндин университетар, ахтармишдай институтарни музеяр вири дуьньядиз чида. Шегьерда шикилар чІугвадайбур, дипломатарни пара иммигрантар яшамишзавани кІвалахзава.
== Агьалияр==
| |||