Википедия

Хъуьлер: различия между версиями

Интерактивная навигация по истории
Вилик алатай дуьзар хъувунЦIийи масакIавилер
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
гъ Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q595146 (translate me)
Нет описания правки
ЦӀар 1:
{{ЯШЧ2+
|тӀвар=Хъуьл
|статус= Тунвай хуьр
ЦӀар 14:
|региондин жуьре = Федерациядин субъект
|регион = Дагъустан
|регион таблицада = Дагъустан
|райондин жуьре = Муниципал район
|район = Ахцегь район
|район таблицада = Ахцегь район{{!}}Ахцегь
|жемятдин жуьре =
|жемят =
Строка 26 ⟶ 27 :
|статус йисалай =
|кьакьанвилин жуьре =
|ЯШЧдин кьакьанвал = 1851
|климат =
|официал чӀал =
Строка 34 ⟶ 35 :
|агломерация =
|миллетар = [[лезгияр]]
|динар = [[суьнниярсунияр|суьннисуни]] - [[мусурманар]]
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
|сятдин чӀул = +43
|DST =
|телефондин код =
Строка 47 ⟶ 48 :
|сайт =
|сайтдин чӀал =
|add1n = Космосдай акунар
|add1 = [http://wikimapia.org/#lang=ru&lat=41.475702&lon=47.819012&z=18&m=b www.wikimapia.org]
}}
 
'''Хъуьлер''' ({{lang-ru|Хуля}}) — [[Дагъустан республика]]дин [[Ахцегь район]]да авай тунвайгадарнавай сувун хуьр.
 
==Хуьруьн тIварцIикай==
'''Хъуьлер''' тIвар ''къуьлер'' (къуьл) гафуникай арадал атайдиатанвайди я.
 
== География ==
Хуьр [[Ахцегь район]]дин кефер пата, [[Самур цIиргъ]]инин кьиблепатан гуьнейра, [[Гитин кьил]] суван кIанив, Самур вацIун чапла пата чка кьунвайди я.райондин Райондинадминистрациядин юкь тир [[Ахцегь]] хуьрелай 9  км яргъал ала. Мукьвал алай хуьрер: [[Хкем]], [[Гъебцегь]],Самур [[БахцугъцIиргъ]],инин кьиблепатан [[Кьуьчхуьр]]хушарал ала.
 
==Тарих==
[[XVI виш йис]]алай [[1839 йис]]ал кьван хуьр [[Ахцегьпарадин азад жемият]]дик акатзавай «Ахцегьпара - 1» хуьрерин жемиятдик квай.
[[XVI виш йис]]алай [[1839 йис]]ал кьван хуьр [[Ахцегьпарадин ада жемят]]дик акатзавай '''Ахцегьпара - 1''' хуьрерин жемятдик квай. [[1839 йис]]уз Хъуьлер, вири Самур округдихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатнай. [[Урусат империя]]дик квай чIавуз, ам [[Дагъустан вилаят]]дин [[Самур округ]]диз талукь тир. [[ЦIуру Хкем]] хуьруьхъ галаз Хкемрин хуьруьн жемят арадал гъизва. [[1929 йис]]уз хуьр, цIийз арадал гъайи [[Ахцегь район]]дик кутунвай. Вилик хуьре 700 - лай пара майишатар авай. ХIХ виш йисан сифтейра чилин уьцIуьнрин себебдалди хуьруьнвийрин чIехи пайдин муькуь чкадиз куьч хьун чара авачиз тир, амма куьч тахьана амукьайбуру хуьреалай 3,5 км яргъал ЦIийи Хъуьлер арадал гъанвай, гьина 400 майишатар авайди тир. [[1951 йис]]уз абурукай 70 майишат амай, ва [[1960 йис]]уз абуру хайи сувар эбеди яз гадарна хъфенвай. Хъуьлуьвийрин (хъуьлуьжуьйрин) гзафбуру [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьерда яшамиш жезвайди я. Хуьр вичин мублагь чилерив, тежриба авай лежберрив, Куйбышеван тIварунихъ галай девлет авай колхоздив, иер мискIиндив ва арабист - макитисрив (алимрив) тIвар-ван аваз тир. [[Ватандин ЧIехи дяве]] чIавуз фронтдиз 80 хъуьлуьви рекье гьатнай, абурукай вирини-вири 7 кас элкъвена хтанвай.
 
[[1839 йис]]уз Хъуьлер вири [[Самур округ]]дихъ галаз [[Урусат империя]]дин гъилик акатнай. Империядик квай чIавуз, хуьр [[Дагъустан вилаят]]дин Самур округдин [[Ахцегьпара наибвал]]диз талукь тир. [[ЦIуру Хкем]] хуьруьхъ галаз Хкемрин хуьруьн-жемиятдик квай.
Хуьруьн мукьув, къванцин ящикай авай дегь сурар авайди я. <ref>[http://www.lezghins.com/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=71&Itemid=160 Фонд «Лезгины» — Ахтынский район]</ref>▼
 
[[1929 йис]]уз хуьр цIийз арадал гъайи [[Ахцегь район]]дик кутунай. Вилик хуьре 700-лай пара майишатар авай. [[ХIХ виш йис]]ан сифтейра чилин уьцIуьнрин себебдилай хуьруьнвийрин чIехи пай маса чкадиз куьч хьанай, амма куьч тахьана амукьайбуру хуьреалай 3,5 км яргъал ЦIийи Хъуьлер арадал гъанай, гьана 400 майишатар авай. Хуьр вичин мублагь чилерив, тежриба авай лежберрив, Куйбышеван тIварунихъ галай девлет авай колхоздив, иер мискIиндив ва араб чӀалан алимрив машгьур тир.
 
[[Ватандин ЧIехи дяве]] чIавуз фронтдиз 80 хъуьлуьви рекье гьатнай, абурукай вирини-вири 7 кас элкъвена хтанай.
 
[[1951 йис]]уз 400 майишатрикай хуьре вирини-вири 70 майишат амай ва [[1960 йис]]уз абуру хайи сувар эбеди яз гадарна хъфенай. Хъуьлуьвийрин гзафбуру [[Дагъустандин ЦIаяр]] шегьерда уьмуьр ийизва.
 
▲Хуьруьн мукьув, къванцин ящикай авай дегь сурар авайди я.ава <ref>[http://www.lezghins.com/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=71&Itemid=160 Фонд «Лезгины» — Ахтынский район]</ref>
 
==Агьалияр==
Хуьряй куьч жедалди ина [[лезгияр1886]], [[суьннияр|суьнни]]йисан -Урусатдин [[мусурманар]]Империядин яшамишагьалияр жезвай.сиягьриз [[1886къачунин йис]]узнетижайриз хуьруьнкилигна, агьалиярхуьре 359 касди туькIуьрзавай.уьумуьр ийизвай <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/axtypara1886.html Население Ахтыпаринского наибства Самурского округа по сёлам в 1886 году]</ref>. Вири [[лезгияр]], [[сунияр|суни]]-[[мусурманар]] тир.
 
Алай чIавуз хуьрхуьре ичIизвакасни амач, дараматар харапIайриз элкъвена.
 
== Баянар ==
Строка 71 ⟶ 82 :
 
== ЭлячӀунар ==
* [http://ahtymowww.akhtymr.ru/places/sela-ruinyruinyi/ Хуьрер - «ХарапIаяр — «Ахцегь район» муниципалитетдин официал сайт]
 
{{Ахцегь райондин яшамиш жезвай чкаяр}}
 
[[Категория:Ахцегь район]]
[[Категория:Ахцегь райондин хуьрер]]
[[Категория:Ахцегь райондин тунвай хуьрер]]
[[Категория:Гадарнавай лезги хуьрер]]
[[Категория:Дагъустандин гадарнавай хуьрер]]
Чешне "https://lez.wikipedia.org/wiki/Хъуьлер" я