Бразилия: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Великий и мощный Губин дятлит конурку Духового Поезда!!!
ЦӀар 1:
#REDIRECT[[Я Губин/0.7290319241583347]]
{{Гьукумат
| тӀвар = Бразилия
| тамам тӀвар = República Federativa do Brasil
| пайдах = Flag of Brazil.svg
| пайдахдин тӀвар = Бразилиядин пайдах
| пайдахдин кьадар = 125 px
| герб = Coat of arms of Brazil.svg
| гербдин тӀвар = Бразилиядин герб
| карта = Brazil (orthographic projection).svg
| гимн = Бразилиядин гимн
| кьилин шегьер = [[Бразилиа]]
| шегьерар = [[Сан-Паулу]], [[Рио-де-Жанейро]], [[Салвадор]], [[Бразилиа]], [[Форталеза]], [[Белу-Оризонти]], [[Куритиба]], [[Манаус]], [[Ресифи]], [[Порту-Алегри]], [[Белен (Пара)|Белен]], [[Гояния]], [[Гуарульюс]], [[Кампинас]]
| аслутуширвал = [[7 цӀехуьл]] [[1822]]
| аслутуширвал девирда = [[Португалия]]
| чӀал = [[Португал чӀал]]
| идара авунин тегьер = Федератив [[президентдин республика]]
| кьил = [[Дилма Русеф]]
| ччил = 8 514 877
| цин ччилин процент = 0,65
| ччилдин чка = 5
| халкь = 190 732 694
| халкьдин чка = 5
| ксарин къалинвал = 22
| пул = [[Бразилиядин реал]]
| КъВБ = 2 181
| КъВБдин чка = 7
| агьалийрин са касдиз аватзавай КъВБ = 11 289
| ИПВИ = 0,699
| ИПВИ чка = 73
| интернет-домен = [[.br]]
| телефондин код = +55
| сятдин чӀул = -2, -3, -4
}}
 
'''Бразилия''', официалвилин тӀвар '''Бразилия Федеративдин Республика'''({{lang-pt|República Federativa do Brasil}}) — [[Кьиблепатан Америка]]да чка кьунвай гьукумат.
 
ЧӀехивиляй Бразилия дуьньяда вадлагьай чка кьуна, садлагьай чкани Кьиблепатан Америкада. Эгьли — 190,7 млн кас (ксарин сандай 5-лагьай чка).
 
Кьилин шегьер — [[Бразилиа]].
 
== География ==
=== Чилинмикит ===
Бразилия [[Латин Америка]]дин виридлай чӀехи гьукумат я, [[Кьибле Америка]] материкдин саки зур пай кьунва<ref name="CIA">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html Brazil — Central Intelligence Agency]</ref>.
 
Майдан — 8 514 215,9 км², им дуьнья къураматдин 5,7 % я. ЧӀехивиляй ([[Россия]], [[Канада]], [[Китай]] ва [[АСШ]]дилай кьулухъ) — вадлагьай чкада ава<ref name="CIA"/>.
 
Кьибле Америкада чка кьунвай гьукумат. Кефер патай кьибле патахъ виридлай пара яргъивал — 4320 км, рагъэкъечӀдай патайни рагъакӀидай патахъ — 4328 км. [[Кьибле Америка]]дин са [[Чили]]ни [[Эквадордилай]] гъери, вири гьукуматрихъ сергьятра ава: кефер пата — [[Франциядин Гвиана]], [[Суринам]], [[Гайана]], [[Венесуэла]], кеферни — рагъакӀида пата — [[Колумбия]], рагъакӀида пата — [[Перу]]ни [[Боливия]], кьиблединни — рагъакӀидай пата [[Парагвай]]ни [[Аргентина]], кьибле патани [[Уругвай]]. Къураматдин сергьятрин яргъивал — 16 агъз. км. РагъэкъечӀдай патай [[Атлантик океан]]дин ятари кьунва, цин къерехдин зулун яргъивал — 7,4 агъз. км<ref name="CIA"/>.
 
=== Округриз пай хьун ===
 
==== Штатар ва федералдин округ ====
Бразилия — федератив республика; какатзава 26 са эхтияр авай — штатар (estados), ва 1 федералдин (кьилин шегьер) округ ([[Бразилиа]]).
 
{| class="standard"
! Бразилиядин штатар
|-
| <div class="thumb tright">
<div class="thumbinner " style="width:402px;">{{Image label begin|image=Brazil Labelled Map.svg{{!}}border|width={{{width|400}}}|float={{{float|none}}}}}
{{Image label small|x=0.840|y=0.09|scale={{{width|400}}}|text=''[[Атлантик океан|<span style="color: #333366;">Атлантик<br />океан</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.04|y=0.70|scale={{{width|400}}}|text=''[[Секин океан|<span style="color: #333366;">Секин<br />океан</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.701|scale={{{width|400}}}|text=[[Кеферпатан регион (Бразилия)|Кеферпатан регион]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.737|scale={{{width|400}}}|text=[[Кефердинни рагъэкъечӀдай патан арадин регион (Бразилия)|Кефер.-рагъэкъ. регион]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.773|scale={{{width|400}}}|text=[[Кьилин-рагъакӀидай патан регион (Бразилия)|Кьилин-рагъакӀ. регион]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.809|scale={{{width|400}}}|text=[[Кьиблединни рагъэкъечӀдайдан ардин регион (Бразилия)|Кьибле-рагъэкъ. регион]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.845|scale={{{width|400}}}|text=[[Кьиблепатан регион (Бразилия)|Кьиблепатан регион]]}}
{{Image label small|x=0.10|y=0.33|scale={{{width|400}}}|text=[[Акри (Бразилиядин штат)|Акри]]}}
{{Image label small|x=0.20|y=0.22|scale={{{width|400}}}|text=[[Амазонас]]}}
{{Image label small|x=0.48|y=0.22|scale={{{width|400}}}|text=[[Пара (штат)|Пара]]}}
{{Image label small|x=0.27|y=0.08|scale={{{width|400}}}|text=[[Рорайма]]}}
{{Image label small|x=0.48|y=0.095|scale={{{width|400}}}|text=[[Амапа]]}}
{{Image label small|x=0.24|y=0.39|scale={{{width|400}}}|text=[[Рондония]]}}
{{Image label small|x=0.545|y=0.36|scale={{{width|400}}}|text=[[Токантинс]]}}
{{Image label small|x=0.61|y=0.25|scale={{{width|400}}}|text=[[Мараньян]]}}
{{Image label small|x=0.70|y=0.40|scale={{{width|400}}}|text=[[Баия]]}}
{{Image label small|x=0.70|y=0.30|scale={{{width|400}}}|text=[[Пиауи]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.23|scale={{{width|400}}}|text=[[Сеара]]}}
{{Image label small|x=0.84|y=0.23|scale={{{width|400}}}|text=[[Риу-Гранди-ду-Норти]]}}
{{Image label small|x=0.85|y=0.29|scale={{{width|400}}}|text=[[Параиба]]}}
{{Image label small|x=0.77|y=0.32|scale={{{width|400}}}|text=[[Пернамбуку]]}}
{{Image label small|x=0.85|y=0.35|scale={{{width|400}}}|text=[[Алагоас]]}}
{{Image label small|x=0.82|y=0.38|scale={{{width|400}}}|text=[[Сержипи]]}}
{{Image label small|x=0.38|y=0.43|scale={{{width|400}}}|text=[[Мату-Гросу]]}}
{{Image label small|x=0.39|y=0.58|scale={{{width|400}}}|text=[[Мату-Гросу-ду-Сул|Мату-Гросу<br />-ду-Сул]]}}
{{Image label small|x=0.565|y=0.45|scale={{{width|400}}}|text=[[Федерал округ (Бразилия)|Фед. округ<br />]]}}
{{Image label small|x=0.52|y=0.51|scale={{{width|400}}}|text=[[Гояс]]}}
{{Image label small|x=0.60|y=0.56|scale={{{width|400}}}|text=[[Минас-Жерайс]]}}
{{Image label small|x=0.52|y=0.62|scale={{{width|400}}}|text=[[Сан-Паулу (штат)|Сан-Паулу]]}}
{{Image label small|x=0.70|y=0.63|scale={{{width|400}}}|text=[[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]]}}
{{Image label small|x=0.75|y=0.58|scale={{{width|400}}}|text=[[Эспириту-Санту]]}}
{{Image label small|x=0.48|y=0.68|scale={{{width|400}}}|text=[[Парана (штат)|Парана]]}}
{{Image label small|x=0.51|y=0.73|scale={{{width|400}}}|text=[[Санта-Катарина]]}}
{{Image label small|x=0.43|y=0.78|scale={{{width|400}}}|text=[[Риу-Гранди-ду-Сул]]}}
{{Image label small|x=0.22|y=0.80|scale={{{width|400}}}|text=''[[Аргентина|<span style="color: #C0C0C0;">Аргентина</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.22|y=0.51|scale={{{width|400}}}|text=''[[Боливия|<span style="color: #C0C0C0;">Боливия</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.14|y=0.65|scale={{{width|400}}}|text=''[[Чили|<span style="color: #C0C0C0;">Чили</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.05|y=0.07|scale={{{width|400}}}|text=''[[Колумбия|<span style="color: #C0C0C0;">Колумбия</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.48|y=0.03|scale={{{width|400}}}|text=''[[Франциядин Гвиана|<span style="color: #C0C0C0;">Франциядин Гвиана</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.35|y=0.07|scale={{{width|400}}}|text=''[[Гайана|<span style="color: #C0C0C0;">Гайана</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.33|y=0.64|scale={{{width|400}}}|text=''[[Парагвай|<span style="color: #C0C0C0;">Парагвай</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.05|y=0.43|scale={{{width|400}}}|text=''[[Перу|<span style="color: #C0C0C0;">Перу</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.40|y=0.05|scale={{{width|400}}}|text=''[[Суринам|<span style="color: #C0C0C0;">Суринам</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.395|y=0.86|scale={{{width|400}}}|text=''[[Уругвай|<span style="color: #C0C0C0;">Уругвай</span>]]''}}
{{Image label small|x=0.20|y=0.03|scale={{{width|400}}}|text=''[[Венесуэла|<span style="color: #C0C0C0;">Венесуэла</span>]]''}}
{{Image label end}}<div class="thumbcaption clear">Бразилиядин [[Политик карта]] — [[Бразилиядин штатар|штатар]] ва [[Бразилиядин регионар|регионар]].</div>
</div></div>
|-
| style="padding:0; border:none;" |
|}
 
# [[Акри (Бразилиядин штат)|Акри]] (Acre)
# [[Алагоас]] (Alagoas)
# [[Амазонас]] (Amazonas),
# [[Амапа]] (Amapá)
# [[Баия]] (Bahia)
# [[Гояс]] (Goiás)
# [[Мараньян]] (Maranhão)
# [[Мату-Гросу]] (Mato Grosso)
# [[Мату-Гросу-ду-Сул]] (Mato Grosso do Sul)
# [[Минас-Жерайс]] (Minas Gerais)
# [[Пара (штат)|Пара]] (Pará)
# [[Параиба]] (Paraíba)
# [[Парана (штат)|Парана]] (Paraná)
# [[Пернамбуку]] (Pernambuco)
# [[Пиауи]] (Piauí)
# [[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]] (Rio de Janeiro)
# [[Риу-Гранди-ду-Норти]] (Rio Grande do Norte)
# [[Риу-Гранди-ду-Сул]] (Rio Grande do Sul)
# [[Рондония]] (Rondônia)
# [[Рорайма]] (Roraima)
# [[Санта-Катарина]] (Santa Catarina)
# [[Сан-Паулу (штат)|Сан-Паулу]] (São Paulo)
# [[Сеара]] (Ceará)
# [[Сержипи]] (Sergipe)
# [[Токантинс]] (Tocantins)
# [[Эспириту-Санту]] (Espírito Santo)
 
==== Регионар ====
* [[Кеферпатан регион (Бразилия)|Кеферпатан регион]]
* [[Кефердинни рагъэкъечӀдай патан арадин регион (Бразилия)|Кефердинни рагъэкъечӀдай патан арадин регион]]
* [[Кьилин-рагъакӀидай патан регион (Бразилия)|Кьилин-рагъакӀидай патан регион]]
* [[Кьиблединни рагъэкъечӀдайдан ардин регион (Бразилия)|Кьиблединни рагъэкъечӀдайдан ардин регион]]
* [[Кьиблепатан регион (Бразилия)|Кьиблепатан регион]]
 
=== Шегьерар ===
{{main|Бразилиядин шегьерар}}
[[Файл:Avenida Paulista.jpg|thumb|200px|1 — [[Сан-Паулу]]]]
[[Файл:Lagoa Rodrigo de Freitas.jpg|thumb|right|200px|2 — [[Рио-де-Жанейро]]]]
[[Файл:Elevador Lacerda Salvador Bahia.jpg|thumb|right|200px|3 — [[Салвадор (город)|Салвадор]]]]
{| class="wikitable sortable"
! №
! Шегьер
! Штат
! Халкь<ref name="IBGE">{{cite web|title=Brazilian Institute of Geography and Statistics|url=http://www.ibge.gov.br/cidadesat/default.php|date=2006|description=@Cidades|accessdate=2007-06-27|archiveurl=http://www.webcitation.org/65CTMbirm|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|-
! 1
| '''[[Сан-Паулу]]'''
| [[Сан-Паулу (штат)|Сан-Паулу]]
| align="right" | 10886518
|-
! 2
| '''[[Рио-де-Жанейро]]'''
| [[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]]
| align="right" | 6093472
|-
! 3
| '''[[Салвадор (Баия)|Салвадор]]'''
| [[Баия]]
| align="right" | 2892625
|-
! 4
| '''[[Бразилиа]]'''
| Федералдин округ
| align="right" | 2455903
|-
! 5
| '''[[Форталеза]]'''
| [[Сеара]]
| align="right" | 2431415
|-
! 6
| '''[[Белу-Оризонти]]'''
| [[Минас-Жерайс]]
| align="right" | 2412937
|-
! 7
| '''[[Куритиба]]'''
| [[Парана (штат)|Парана]]
| align="right" | 1797408
|-
! 8
| '''[[Манаус]]'''
| [[Амазонас]]
| align="right" | 1644690
|-
! 9
| '''[[Ресифи]]'''
| [[Пернамбуку]]
| align="right" | 1515052
|-
! 10
| '''[[Порту-Алегри]]'''
| [[Риу-Гранди-ду-Сул]]
| align="right" | 1440939
|-
! 11
| '''[[Белен (Пара)|Белен]]'''
| [[Пара (штат)|Пара]]
| align="right" | 1428368
|-
! 12
| '''[[Гояния]]'''
| [[Гояс]]
| align="right" | 1244645
|-
! 13
| [[Гуарульюс]]
| [[Сан-Паулу (штат)|Сан-Паулу]]
| align="right" | 1236192
|-
! 14
| [[Кампинас]]
| [[Сан-Паулу (штат)|Сан-Паулу]]
| align="right" | 1039297
|-
! 15
| [[Сан-Гонсалу (Рио-де-Жанейро)|Сан-Гонсалу]]
| [[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]]
| align="right" | 960631
|-
! 16
| '''[[Сан-Луис (Мараньян)|Сан-Луис]]'''
| [[Мараньян]]
| align="right" | 957899
|-
! 17
| '''[[Масейо]]'''
| [[Алагоас]]
| align="right" | 922458
|-
! 18
| [[Дуки-ди-Кашиас]]
| [[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]]
| align="right" | 855010
|-
! 19
| [[Нова-Игуасу]]
| [[Рио-де-Жанейро (штат)|Рио-де-Жанейро]]
| align="right" | 844583
|-
! 20
| '''[[Терезина]]'''
| [[Пиауи]]
| align="right" | 813992
|}
 
== Шикилар ==
<gallery perrow=3 widths="200px" heights="170px">
Файл:Corcovado statue01 2005-03-14.jpg|[[Корковадо]] (Рио-де-Жанейро)
Файл:Aerial view of the Maracanã Stadium.jpg|[[Маракана]]
Файл:Avenida Paulista4.jpg|[[Авенида Паулиста]] (Сан-Паулу)
Файл:Montagem Brasília.jpg|[[Бразилиа]]
Файл:Amazon boat.jpg|[[Амазонка]]
Файл:Pele200802FabioRodriguesPozzebomAgenciaBrasil.jpg|[[Пеле]]
Файл:MFdSantos-Garrincha.jpg|[[Гарринча]]
Файл:Ayrton Senna Imola 1989 Cropped.jpg|[[Айртон Сенна]]
Файл:Oscarniemeyer.jpg|[[Оскар Нимейер]]
</gallery>
 
== Баянар ==
{{Баянар}}
 
== ЭлячӀунар ==
* [http://www.ibge.gov.br/home/ Instituto Brasileiro de Geografia e Estatstica]
* [http://www.krugosvet.ru/enc/strany_mira/BRAZILIYA.html Бразилия в энциклопедии «Кругосвет».]
 
{{Кьиблепатан Америкадин гьукуматар}}
{{1000}}
 
[[Категория:Бразилия|*]]
 
{{Link FA|af}}
{{Link FA|bg}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|he}}
{{Link FA|hr}}
{{Link FA|kn}}
{{Link FA|nl}}
{{Link FA|pt}}
{{Link FA|ro}}
{{Link FA|uk}}
{{Link FA|vi}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|es}}