Пруссия: различия между версиями

== Тарихдин чӀавар ==

1525 й. Альбрехт Бранденбургвиди Тевтон ордендик квай чилериз секуляризаци авурла гьадакай цӀийи гьукумат хьана — Пруссия герцогвал. Вични ам [[Польша]]дин вассал тир. 1578 йисуз Пруссия Гьогьенцоллернар династиядай регентри кьиле тухуз хьана. 1618 й. Пруссия Бранденбургдин курфюрст Иоанн Сигизмундан гъиле хьана. ЦӀийи гьукуматдин тӀвар Пруссия хьана. РагъакӀидай Пруссия Польшадин вассалрикай акъуд авун патал Курфюрствалди Шведрин-полякрин 1655—1661 й. дяведа пай кьуна. 1656 йисуз Лабиау шегьерда Карл Xда Фридрих Iдихъ галаз договор ктӀуна, РагъакӀидай Пруссия Польшадикай гакъатзавай. 1657 йисузни Польшади вичини а кӀвалах кьабулна.

 

1701 й. [[Кёнигсберг]]да Фридрих Вильгельмдин хва, [[Бранденбург]]дин курфюрст Фридрих IIIдикай Пруссиядин кёнихь хьана Фридрих I тӀвар кьабулна. Фридриха I 1713 йисуз кьейила адан чкадал атана цӀийи кёнихь Фридрих Вильгельм I, Пачагь-солдат тӀвар къазанмиш авур. Гьадан девирдиз пруссиядин армия [[Европа]]да авайбурукай виридалайни зурбади хьана. 1740 - 1786 йисара Пруссиядин кёнихь Фридрих II ЧӀехиди тир. Адан чӀавуз Пруссияди пара дявеяр тухузвай. Гьа 1740 йисуз ада эгечӀна [[Австрия]]дихъ галаз дяве, адан провинция [[Силезия]] кьун патал. Дяведин эхирда ада гъалибвал кьуна Австриядивай а чил къакъудна Пруссиядик цӀийи провинция Силезия кутуна. 1756—1763 йисара Пруссия Ирид йисан дяведик квай, гьадани гъалибвал кьуна. Гьа чӀавунилай эгечӀна Пруссия Европадин чӀехи гьукуматрин цӀарцӀе гьатзава.