Пруссия: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ЦӀар 11:
1786 йисуз Фридрих II кьейила, цӀийи кёнихь хьана адан хтулдикай - Фридрих Вильгьельм II. Адан чӀавуз Пруссия ажуз хьана, [[ЧӀехи Француз инкъилаб]] хьайила Пруссия Австриядихъ галаз Сифте Наполеоназакси коалициядин юкьв хьана. Ахпа Наполеона абур са шумуд сеферда катайла Пруссияди дяве акъвазарна 1795 йисуз [[Базель]]да договор ктӀуна. Кьве йис алатайла, 1797 йисуз ам кьена. ЦӀийи кёнихь адан хцикай хьана. Фридрих Вильгьельм III тӀвар кьабул авур. Гьамни пара ажуз пачагь хьана. 1806 йисуз ада Наполеоназ ультиматум гайила, 7 йикъалай Наполеон гьахьна Пруссиядиз. Йендани Ауэрштедтда Пруссиядин армия катайла адан кёнихьди договор ктӀуна 1807 йисуз Тильзитда. Гьа договорда Пруссиядикай пара чилер хкатнай. 1813 йисан январдиз а чилер Пруссияди кьулухъ къахчуна. Венадин конгрессда 1814-1815 Пруссияди вичин чилер (Рейндин Пруссия, Вестфалия, Познаньни Саксониядин пай) кьулухъ къахчуна.
=== Германиядин садвал туькIуьрдай дявеяр ===
1848—1850 йисарани 1864 йиса Пруссияди Германиядин галкӀ галаз Даниядиз акси дяве тухузвай, Шлезвигни Гьольштейн герцогвалар къачун патал. Дяве куьтягь хьайила герцогвалар Пруссидинни Австриядин чилер хьиз малумарна. Астриядизни Пруссиядиз чпин гьукуматралди германрин чилер кIватI ийиз кIанзавайвили 1866 йисуз Австрий-Пруссиядин дяве хьана. Гьа дяве куьтягь хьайила Пруссияди гуьгъуьнин чилер вичиз кьуна: Гьанновер, Кургьессен, Нассау, Шлезвиг-Гьольштейна, Франкфурт-ам-Майн. И чилер вичин гьукуматдик кутурла Пруссиядин Рейндин провинцияр чIехи патахъ галкIурна. Ахпа туькIуьрна цIийи германрин галкI - '''Кефер патан германрин галкI''' 21 герман гьукумат кIватI авур.
1870—1871 йисара Пруссияди Франциядиз акси дяве тухванай, гьам куьтягь хьайила Кефер патан германрин галкIдик кьибле патан гьукуматар каткана — Баден, Вюртембергни Бавария. 18 [[тӀул]]диз (январдиз) 1871 йисан, дяве куьтягь тахьанмаз, [[Версаль]]да Пруссиядин министр-президент [[Бисмарк]]дини Пруссиядин кёнигди Вильгельм Iда [[Германиядин империя]] туькӀуьрна.
Гьак йикъалай Пруссиядин тарих садвилин Германиядин гьукуматда эгечӀзава
== Дявеяр ==
| |||