Википедия

Бабаюрт район: различия между версиями

Интерактивная навигация по истории
Вилик алатай дуьзар хъувунЦIийи масакIавилер
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
Нет описания правки
Нет описания правки
ЦӀар 1:
{{Администрациядин тек
{{ЯШЧ2
|тӀвар=Бабаюрт район
|статус= Муниципалитетдин район
ЦӀар 18:
|гербдин гьяркьуьвал =
|пайдахдин гьяркьуьвал =
|карта = Babayurtovsky district locator map.png
|картадин алцум =310px
|атдин карта =
|атдин картадин алцум =
|региондин жуьре = Федерациядин субъект
|регион = Дагъустан
|регион таблицада =
|райондин жуьре = Муниципал район
|район = Бабаюрт район
|жемятдин жуьре = Администрациядин юкь
|жемят = [[Бабаюрт]]
Строка 36 ⟶ 40 :
|климат =
|официал чӀал =
|агьалияр = {{гзаф хьун}} 46 524
|агьалияр = 45 701 <ref>[http://www.bankgorodov.ru/region/raion.php?id=186039 Банк городов сайтуна Бабаюрт райондикай официал малуматар]</ref>
|сиягьдиз къачур йис = 20112013
|къалинвал =
|агломерация =
Строка 61 ⟶ 65 :
 
== География ==
Район [[Дагъустан Республика]]дин кефер пата, [[Къумукъ аран]]да чка кьунвайди яала, кьуд районрихъ галаз сергьятарзаваса сергьятра ава: кефер пата [[Кизляр район]]дивдихъ галаз, кьилбе пата [[Хасавюрт район|Хасавюрт]], [[Кизилюрт район|Кизилюрт]], [[Кумторкъала район|Кумторкъала]] районриврайонрихъ галаз ва рагъакIидай пата [[Чечня]]дихъ галаз галаз са сергьятдасергьятра ава. Райондин рагъэкъечIдай пад [[Каспий]] гьуьлуьн ятари чуьхуьзва.
 
Райондин чилерин майдан — 3420 км² я.
 
== Тарих ==
[[1928 йис]]ан 22 декабрьдиз ЦИК ДАССР-дин 4 - й сессиядин 6 - й кIватIалдин къарардив, виликан [[Хасавюрт округ|Хасавюрт]] ва [[Магьачкъала округ|Магьачкъала]] округрин чилерикай Бабаюрт кантон чара авунай. [[1929 йисанйис]]ан 3 июньдиз ВЦИК Президиуман къарардив, кантон раондиз масакIа хъувунай.
 
ГКО-дин № 827 «Дагъустандинни Чечнядин АССРдай немецар куьчарунин» делилдалди, [[1941 йис]]ан 22 октябрьдиз районда авай вири [[немецар|немец]] агьали [[Къазахстан]]диз ва [[Кьулан Азия]]диз куьчарна ацукьарнай.
Строка 75 ⟶ 79 :
 
== Агьалияр ==
Райондин агьалийрин чIехи пай туьрк халкьариз къвезва ([[къумукъар]], [[ногъаяр]] — 65 % - лай пара, [[2002 йис]]). Суван халкьар (аварар, даргияр, яхулар, рутулар) и райондиз [[XX виш йис]]ан юкьварай куьч хьана ацукьиз эгечIнай. <ref>[http://lingvarium.org/maps/caucas/8-dag.gif Этнокарта Южного, Западного и Центрального Дагестана. Нахско-дагестанские языки]</ref>. Районда [[урусар|урусрин]] пай [[1939 йис]]уз 20,6 % - дилай [[2002 йис]]уз 0,9 % - дал кьван агъуз хьанвай. <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rndaghestan.html Население Дагестана]</ref>.
 
Йисариз килигна Бабаюрт райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
[[2011 йис]]ан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижадиз килигна, районда 45 701 кас яшамиш жезвай.
[[2010 йис]]ан малуматриз килигна, районда 45 073 кас яшамиш жезвай. <br />
[[2002 йис]]ан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматриз килигна, районда миллетрин состав <ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/babayurt02.html Данные по переписи 2002 года]</ref>:▼
 
{|class="wikitable" style="padding:0;background:#fafafa;border:1px solid #bbb;width:500px;height:70px;text-align:center;font-size:12px;cellspacing=0"
{|class="wikitable sortable"
|-
|'''Йис'''
|'''[[2002 йис|2002]]'''
|'''[[2010 йис|2010]]'''
|'''[[2011 йис|2011]]'''
|'''[[2012 йис|2012]]'''
|'''[[2013 йис|2013]]'''
|-
|'''Агьалияр'''
|41 331 <ref name="Даг2002">[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rndaghestan.html Этносостав населения Дагестана. 2002]</ref>
|{{гзаф хьун1}} 45 701 <ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-05.xls Итоги ВПН-2010. 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов – районных центров и сельских населенных пунктов с населением 3 тысячи человек и более]</ref>
|{{гзаф хьун1}} 46 067 <ref>[http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi Оценка численности постоянного населения на 1 января]</ref>
|{{гзаф хьун1}} 46 372 <ref>[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 г.]</ref>
|{{гзаф хьун1}} 46 524 <ref>[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.]</ref>
|}
 
▲[[2002 йис]]ан Вири УрусатдинВириурусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, райондаБабаюрт райондин миллетрин состав сиягь:<ref name="Даг2002">[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/babayurt02rndaghestan.html ДанныеДагъустандин помиллетрин переписисостав. 2002 года]</ref>:
 
{|class="wikitable" style="padding:0;background:#fafafa;border:1px solid #bbb;width:500px;height:70px;text-align:center;font-size:12px;cellspacing=0"
|-
!Халкь
!Кьадар, <br />кас.
!Пай <br />вири агьалийрикайагьалидикай, %
|-
|[[къумукьар]]
Строка 190 ⟶ 211 :
== ЭлячIунар ==
* [http://president.e-dag.ru/map/4/ Дагъустан Республикадин президентдин официал сайтуна Бабаюрт райондикай малуматар]
 
{{Бабаюрт райондин яшамиш жезвай чкаяр}}
{{Дагъустан}}
Чешне "https://lez.wikipedia.org/wiki/Бабаюрт_район" я