Хъачмаз район: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ палочкафикация
ЦӀар 64:
 
== Агьалияр ==
Хъачмаз, Азербайжандин виридалайни гзафмиллетрин район я. Ина 25 — лай пара миллетар ава, абурун чӀехи пай лезги халкьарин миллетрин группадик акатзавай: лезгияр, будугъар, хъирицӀаркъирицӀар, ергуьжар, жекар, хинелугъар я. Лезгияр, асул гьисабдалди, райондин кеферпатн хуьрера ва Худат шегьердин кьибледихъ галай хуьрера уьмуьр гьалзавайди я. Лезгийрин виридалайни чӀехи хуьрер [[Ялама]] ва [[Мукьтадир]] посёлокар я. Районда авай лезгийрин саки зур пай цӀапарихъ галаз ассимиляция хьана цӀапариз элкъвенвайди я, лезги чӀал анжах лап кьуьзуь несилриз чизва. Гьатта, са бязи лезгийри чеб са мус ятӀа лезгияр тирди кьатӀизвач. КӀвалера цӀапдал рахазвайди я. Ихьтин хуьрерик Нежефхуьр, Ругудлагьай отделение, Сейидли, Мукьтадир посёлокдин Велемирни Совхоз куьчеяр, Хурай ва маса хуьрер я. Акахьай агьалияр авай хуьрера вири цӀапдал рахазва. ЦӀапарихъ галаз ассимиляциядилай гъейри, лезгияр урусрихъ галазни акахьна терг хьанвайди я. Урус лезгияр авай хуьрер ибур — Набранни Мукьтадир посёлокар я. Ина лезги агьалийрин гзафни гзаф пай кӀвалерани куьчеда урус чӀалакай менфят къачузва. Аялривай лезги чӀалал рахаз жезвач, и хуьрера гьатта кьуьзуьбурни итимар сад садахъ галаз урусдал рахазва. Идан себеб, вилик хуьруьн агьалийрин чӀехи пай урусар тирди я. Эхиримжи ийсара, цӀапари тухузвай туркизациядин политикадин куьмекдалди, и кьве хуьре урус чӀалал рахазвай лезгийрин контингент цӀап чӀалаз элячӀзавайди акваз жеда. Набрандинни Мукьтадир хуьрерин мектебра цӀап ва урус секторар кардик ква, адет тирвал лезгияр урус, муькуь халкьарни цӀап секторра тарсар къачузва. Лезги хуьрерин мектебра лезги чӀалан тарсариз са кьве сят чара авунвайтӀани, лезги чӀалан муаллимарни ктабар авачирвиляй тарсар саки тухузвайди туш.
 
Районда уьмуьр гьалзавай лезгийрин чӀехи пай, са чӀавуз Дагъустандин Докъузпарани Ахцегь райондин хуьрерай чпин хуьрер туна иниз куьч хьанвайбур я. Дяве чӀавуз кӀевера гьатай сувавияр фан кӀусан гуьгъуьна суварилай арандиз массайралди куьч жезвай.
ЦӀар 141:
|<span style="color: red; font-weight:bold; font-size: larger;">↘</span>4 165||'''—'''
|-
|'''[[ХъирицIарКъирицIар]]'''
| — || —
| — || —