Википедия

Гьасан-эфенди Алкьвадари: различия между версиями

Интерактивная навигация по истории
Вилик алатай дуьзар хъувунЦIийи масакIавилер
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
Нет описания правки
Нет описания правки
ЦӀар 1:
'''Гьаса́н-эфенди́ ибн Абдулла́гь ибн Къурбанали́ ал-Алкьвадари ад-Дагъистани́''' ([[1834 йисанйис]]ан 15 октябрь, Унцукул[[Авар районокруг]], [[Балахани]] — [[1910 йисанйис]]ан 12 сентябрь, [[СтIал Сулейман район]] [[Алкьвадар]]) — зурба лезги алим - тарихдар, революциядилай виликан [[Дагъустан]]дин халкьдин арада чирвилер, илим чукIурдай кас, ислам диндин устад, зари <ref name="Прозоров">{{книга|автор=[[Прозоров С.М.]]|часть=ал-Алкадари|ссылка часть=http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/20459/|заглавие=Ислам на территории бывшей Российской империи. Энциклопедический словарь. Выпуск 2|ссылка= |место=М. |издательство= «Восточная литература» РАН|год=1998|страниц=159|isbn=5-02-018047-5}}</ref>.
 
==Уьмуьрдикай==
Алкьвадар Гьасан [[1834 йис]]ан 15 октябрьдиз [[Авар округ]]дин [[Балакани]] (гилан [[Унцукул район]]да) хуьре дидедиз хьана. Ина адан буба [[Алкьвадар Абдуллагь-эфенди]], [[Куьре округ]]дин [[Алкьвадар]] хуьряй вичин муаллим [[Ярагъ Мегьамед]]ахъ галаз атана, уьмуьр гьалзавай. Адан дидедин тIвар Хафсат тир <ref name="Прозоров" />. Адан дах Абдуллагь Алкьвадари жуьреба-жуьре илимрин, грамматикадин, логикадин, [[Кьуръан]]дин, гьадисрин, ахваррин баянар авунин, математикадин, шиирар туькIуьрунин къайдадин ва маса чирвилер авай кас хьиз машгьур тир.
Алкьвадар Гьасан [[1834 йис]]уз [[Авар округ]]дин [[Балакани]] хуьре дидедиз хьана. Ина адан буба [[Алкьвадар Абдуллагь-эфенди]], Куьредай вичин муаллим [[Ярагъ Мегьамед]]ахъ галаз атана, уьмуьр гьалзавай. ТIебии алакьунар авай Гьасана Алкьвадрал вичин бубадин, [[Ахцегь]]а Мирзе Али-эфендидин ва [[Вини Ярагъ]]дал Исмаил-эфенди халудин медресайра кIелна, диндин ва тIебии илимар, араб, фарс ва туьрк чIалар чирна. Алакьунар авай алим хьиз, Алкьвадар Гьасан зарини тир, ада вичиз Мамнун (рикI чIехиди ва намуслуди) тIвар хкяна. Гьасана-Мамнуна вичин эсерар лезги, араб, туьрк ва азербайжан чIаларал теснифна. Адан пуд ктаб XX асирдин сифте йисара басмадай акъатна: "Асари Дагъустан" (1903), "Жараб ал-Мамнун" (1912) ва "Диван ал-Мамнун" (1913). Илимдин ва эдебиятдин эсерри А. Гьасан-эфенди Лезгистанда, Дагъустанда, Азербажанда, Туьркияда, Урусатда ва маса уьлквейрани машгьур авуна. А.Гьасанан эдебиятдин эсерар мукьва-кьилийриз ва дустариз кхьенвай шиирар-чарар ("Абу-Муслимаз кагъаз", "Дустуниз" ва мсб. ), уьмуьрдикай теснифнавай чIалар ("1896-йисан дуьньядин гьаларикай къасида", "1877-йисуз дустагъ авурла" ва мсб.), ясдин чIалар ("Бубадиз", "Паб Салигьат кьейила" ва мсб.) я. Абур дегьне мана-метлебдив ва гьиссерив аид хьанва, устаддаказ туькIуьрнава. А. ▼
 
▲Алкьвадар Гьасан [[1834 йис]]уз [[Авар округ]]дин [[Балакани]] хуьре дидедиз хьана. Ина адан буба [[Алкьвадар Абдуллагь-эфенди]], Куьредай вичин муаллим [[Ярагъ Мегьамед]]ахъ галаз атана, уьмуьр гьалзавай. ТIебии алакьунар авай Гьасана Алкьвадрал вичин бубадин, [[Ахцегь]]а Мирзе Али-эфендидин ва [[Вини Ярагъ]]дал Исмаил-эфенди халудин медресайра кIелна, диндин ва тIебии илимар, [[араб чIал|араб]], [[фарс чIал|фарс]] ва [[туьрк чIал|туьрк]] чIалар чирна. Алакьунар авай алим хьиз, Алкьвадар Гьасан зарини тир, ада вичиз Мамнун (рикI чIехиди ва намуслудинамус авайди) тIвар хкяна. Гьасана-Мамнуна вичин эсерар лезги, араб, туьрк ва [[азербайжан чIаларалчIал]]арал теснифна. Адан пуд ктаб [[XX асирдинвиш йис]]ан сифте йисара басмадай акъатна: "«Асари Дагъустан"» (1903), "«Жараб ал-Мамнун"» (1912) ва "«Диван ал-Мамнун"» (1913). Илимдин ва эдебиятдинлитературадин эсерри А. Гьасан-эфенди Лезгистанда[[Лезгистан]]да, Дагъустанда[[Дагъустан]]да, Азербажанда[[Азербажан]]да, Туьркияда[[Турция]]да, Урусатда[[Урусат]]да ва маса уьлквейрани машгьур авуна. А. Гьасанан эдебиятдин эсерар мукьва-кьилийриз ва дустариз кхьенвай шиирар-чарар ("Абу-Муслимаз кагъаз", "Дустуниз" ва мсб. ), уьмуьрдикай теснифнавай чIалар ("1896-йисан дуьньядин гьаларикай къасида", "1877-йисуз дустагъ авурла" ва мсб.), ясдин чIалар ("Бубадиз", "Паб Салигьат кьейила" ва мсб.) я. Абур дегьне мана-метлебдив ва гьиссерив аид хьанва, устаддаказ туькIуьрнава. А.
Гьасан-эфенди [[1910 йис]]уз рагьметдиз фена, ам [[Алкьвадар|Алкьвадрин]] сурара кучуднава. Алкьвадар Гьасана Дагъустандин тарихда ва эдебиятда дегьне гелер туна, илим, эдебият ва меденият вилик финиз таъсирна. ▼
 
▲Гьасан-эфенди [[1910 йис]]уз рагьметдиз фена, ам [[Алкьвадар|Алкьвадрин]] сурара кучуднава. Алкьвадар Гьасана Дагъустандин тарихда ва эдебиятдалитературада дегьне гелер туна, илим, эдебиятлитература ва меденияткультура вилик финиз таъсирна.
 
==Теснифай улубар==
* Китаб асари Дагъистан та’лиф ал-'аллама Мирза Хасан-афанди б. ал-Хаджж-'Абдаллах-афанди ал-Алкадари ад-Дагистани. Петербург, 1312 [1894/95]
* ал-'Урда ал-махдийа ли-р-равда ан-надийа ли-л-фадилайн ад-Дагистанийайн. Сахиб ал-асл… 'Абд ал-Латиф-афанди ал-Хузи… ва-л-мухаммас… Мирза Хасан-афанди ал-Алкадари. Петровск [б./г., дозволено цензурой в 1905 г.]
* Жараб ал-Мамнун та’лиф… Хасан-афанди ад-Дагъистани ал-Алкадари. Ту-би’а би-л-матба’а ал-исламийа. [[Темир-Хан-Шура]], 1912
* Диван ал-Мамнун. Ат-Табака ал-ула. [[Темир-Хан-Шура]], 1913.
 
== Баянар ==
Строка 10 ⟶ 18 :
 
== ЭлячӀунар ==
* [http://www.lezgichal.ru/kasar/zariyar/alkvadar-gasan.html Алкьвадар ГьасанГьасанакай лезги чIалал малуматар]
* {{книга|автор=[[Прозоров С.М.]]|часть=ал-Алкадари|ссылка часть=http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/20459/|заглавие=Ислам на территории бывшей Российской империи. Энциклопедический словарь. Выпуск 2|ссылка= |место=М. |издательство= «Восточная литература» РАН|год=1998|страниц=159|isbn=5-02-018047-5}}
* ''Омаров М.'' [http://islamdag.ru/lichnosti/1901 Мыслитель постшамилевской эпохи (Гасан Алкадари (1834—1910))] — IslamDag.ru
Чешне "https://lez.wikipedia.org/wiki/Гьасан-эфенди_Алкьвадари" я