Республика Корея: различия между версиями

[[918 йис]]уз генерал [[Ван Гон]]ди [[Коре]] королвалдиз бине эцигна. Гуьгъуьнлай [[13 виш йис]]уз иниз [[монголар]] гужалди гьахьзава, ва гьавиляй королвал къвез-къвез зайиф жезвай. Саки цӀипуд йис алатайла къулухъ Корё королвалди Корея ччилерин майданда вичин гьакимвал хуьнвайтӀани абуру монголриз [[хараж]] налог вугузвай.<ref>[http://www.webcitation.org/65BgYmLlQ Кореядин тарих]</ref> [[Монгол империя]] терг хьайила Кореда къенепатан политикадин женгер эгечIнайэгечӀнай, ва и женгера винивал кьунвай [[Ли Сон Ге]]ди 1388 йисуз Коре пачагьвалдин ччилера [[Чосон династия]] туькIуьрнатуькӀуьрна.

1592 ва 1598 йисарин арада [[японар]] Кореядиз гьахьна ва ирид йисан [[Имжин дяве]] эгечIнаэгечӀна. Гьа чIавузчӀавуз [[Япония]]диз [[Тоетоми Хидэеси]] кьилел алаз [[Китай]] кьун паталай куьмек герекзавай ва Чосон династияди японрин кьушунрик акатуниз ваъ лагьанай. Гьа Имжин дяведа кореядин кьегьал адмирал [[Ли Сун Син]]а чIехичӀехи кIевивалникӀевивални кичIекичӀе туширвал къалурна ва японриз муьтIуьгъмуьтӀуьгъ хьанач. ГьакIниГьакӀни и дяведа, корея патахъай вириниз тIвар -тӀвар — ван гегьенш хьанвай [[хъалхъас хъипрен - гими]]яр кардик кутунвай.

17 виш йисуз Корея [[маньчжуяр|маньчжуйрин]] кIаниккӀаник акатна ва китайдин [[Цин империя]]дихъ гилигна. 19 виш йисуз Кореяди кьилди вичиз хас тир политика тухузвайвиляй, Китайда адаз "«Королвалдин дервиш"» лакIаблакӀаб ганвай. [[Японни - китайдин кьведлагьай дяве|Японни - — китайдин кьведлагьай]] ва [[японни - урусатдин дяве]]рилай къулухъ Корея Япониядин гъилик акатнай (1910 - 19451910—1945). Гуьгъуьнин [[Дуьньядин кьведлай дяве]]дилай кулухъ японри, Кореядин кефер пад (гилан Кефер Корея) кьунвай [[СССР]]дин ва Кореядин кьибле пад (гилан Кьибле Корея) кьунвай [[АСШ]]дин кьуватриз рей ганвай. <ref>[http://www.webcitation.org/65BhHE0nC Кефер Корея]</ref> <ref>[http://www.webcitation.org/65BhKGwYE Кореядин дяве]</ref> <ref>[http://www.portalsaofrancisco.com.br/alfa/coreia-do-sul/historia-da-coreia-do-sul.php Кьибле Кореядин тарих]</ref>

Кьибле Корея, [[Корей зуростров]]дин кьибле пата чка кьунва. Суван зуростров, рагъакIидайрагъакӀидай патай [[Хъпи гьуьл]]уьн, рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай патай [[Япон гьуьл]]уь, кьибле патай [[Корей пролив]]динни [[РагъэкъечIдай - Китай гьуьл]]уьн ятари кьунва. Адан ччилерин майдан  — 100 132 км ² я.

Ччилер кьуд асул патариз пайиз жеда: суван чкайрин рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай пад, рагъакIидайрагъакӀидай пата кьулувилин ччилер, кьиблединни — - рагъэкъечIдайрагъэкъечӀдай пата сувар ва дугунар, кьиблединни — - рагъакIидайрагъакӀидай патани [[Нактонган вацI]]ун гьавиз. Ччилеин чIехичӀехи пай суван чкаяр я лежбервалдиз виже къведачир ччилер я.

{| class="standardwikitable"