Ахцегьрин гьамамар: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ Удaлeнa Категория:Ахцегь; Дoбaвлeнa Категория:Ахцегь район с помощью HotCat
Нет описания правки
ЦӀар 3:
== Тарих ==
 
[[Ахцегь]]рин кудай дарман ятарикай дегь заманайрилайчIаварилай инихъ менфят къачузва. VI лагьай виш йиса абурукай чапхунчи сасанидрин персеризни хабар хьана. Дербентдин Нарын къала эцигай Ануширванан эмирдалди адан тахай стха (бязи чешмейралди — хтул) Шагь-бани фарс агьалийрикай 60 хизаннихзанни 300 аскерсолдат галаз ТӀуридиз (Ахцагь) атана, КӀелез хивел «Къванцин хвех» тӀвар алай куьгьнеди къене туна, «Шагьбани» къеле ва Алпан (Ахты-чай) вацӀун дереда, ТӀури шегьердивай 5 километридин яргъа авай чими ятарин чешмейрал гьамамрин сифте бинеяр — къванцикай чарх алаз туькӀуьрнавай ва экв аватун, бугъ акъатун патал къава дакӀар авай чкаяр — туькӀуьрна. Абур ишлемишунайни чкадин жемятдал харж эцигна. Лезгийри чпин чилелай чапхунчияр чукур хъувурдалай кьулухъ гьамамрикай мад азаддиз менфят къачуз девирар алатна. Пачагь II-Николаян буйругъдалди и ятарин менфятлувал ахтармишна, анал Ахцегь къеледин гарнизондин аскерри чуьхуьнагар авун патал, чарх алай куьгьне архитектурадин къайда хуьналди, «Аскеррин», «Офицеррин», «Генералдин» ва чкадин жемят патал «Умуми», «Итимрин», «Дишегьлийрин» тӀварар алаз гьамамрин махсус дараматар эцигна. Советрин девирда абур хъсандиз туькӀуьр хъувуна, районэгьлийринни мугьманрин къуллугъда эцигна.
 
== Ятарин кӀетӀенвилерни менфятлувалменфят авайвал ==
 
Малум тирвал, анжах са вини гьамамрал (са тӀимил агъа патал «Женийрин» гьамамар ала) чими ятарин 8 чешме ала. Абурукай виридалайни кудайти тир 1-чешмедин «АскерринСолдатрин» гьамамдин яд (дебит — ийкъа 64 агъзур литр, чимивал — 53 градус) химтуькӀуьрундал гьалтайла гьидросульфатно-хлоридно-гьидрокарбонатно-натрийдин ва кьезилдаказ са жерге маса минераларни гугрдгугурд гьидроген квайбурук акатзава. Бязи чешмеяр, сагъламвал мягькемарунилай алава, хъунизни гьакьван ериавайбур, и жигьетдай гьатта тӀвар-ван авай Ессентукидин, Пятигорскдин курортрин дарман ятариз ва къенепатан азарар сагъар хъийидай «Боржоми», «Машук», «Нарзан» ятариз барабарбур я. Абуру рикӀин, [[кпул]]дин, хамунин, [[хук]]вадинни ратарин, [[чIулав лекь]]инин, нервийрин ва маса азарарначагъвилер сагъар хъийизва.
 
== ЦӀийи эцигунар ==
Район яшайишдинни экономикадин жигьетдай вилик тухун патал кьабулнавай республикадин программадин куьмекдалди Ахцегьрин тӀвар-ван авай гьамамар чна девирдин кӀан хьунрив кьурвал цӀийикӀа туькӀуьр хъийизва: цин чешмеяр михьзава, куьгьне гьамамар цӀийи кьилелай эхцигзава, капиталдаказ ремонтзава, мугьманханаяр гуьнгуьна твазва, гьамамрин багъ, гьакӀ вири территорияни къулайдаказ дуьзмишзава. 30-майдиз Ахцегьрин гьамамрин душринни ваннайрин сифте дарамат ишлемишизкардик кутуниз вахкунин мярекат шадвилин гьалара кьиле фена.<ref>[http://lezgi.etnosmi.ru/one_stat.php?id=21001 Ахцегьрин гьамамар цӀийи шартӀара]</ref>
 
== Эдебият ==