Рим: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
ЦӀар 303:
Рим, археологиядин асул юкьварикай ва дуьньяда археологиядин чирна — жугъурунрин кӀвалахар тухузвай виридалай кьилин юкь я. Шегьерда пара кьадарда, [[Римда Америкадин академия]]<ref>{{cite web|url=http://www.romanculture.org/index.php?page=airc-hc-rome-program-in-archaeology-and-classical-studies |title=AIRC-HC Program in Archaeology, Classics, and Mediterranean Culture |publisher=Romanculture.org |accessdate=3 February 2010}}</ref> ва [[Римда Швециядин институт]]<ref>{{cite web|url=http://www.isvroma.it/public/EN/index.php?option=com_content&task=view&id=13&Itemid=%20 |title=Isvroma.it |publisher=Isvroma.it |accessdate=3 February 2010 |archiveurl= http://web.archive.org/web/20080708234610/http://www.isvroma.it/public/EN/index.php?option=com_content&task=view&id=13&Itemid=+ |archivedate=8 July 2008}}</ref> хьтин культурадин ва илимдинни — чирна — жугъурунрин институтар ава. Римда пара кьван дегь имаратар ава, абурун къене [[Римдин форум]], [[Траяндин базар]], [[Траяндин форум]], [[Колизей]] ва [[Пантеон]]. [[Колизей]] — дуьньядин аламат хьиз физва<ref>{{cite journal |title=Trajan's Glorious Forum |journal=Archaeology |volume=51 |issue=1 |date=January/February 1998 |author=James E. Packer |publisher=Archaeological Institute of America |url=http://www.archaeology.org/9801/abstracts/trajan.html |accessdate=2 October 2010}}</ref>.
 
Римда зурба ва хъсан таъсирзавай, ччара-ччара девирриз талукь тир, живописьрин, скульптурайрин, фонтанрин, мозайкайрин, фрескайрин ва шикилрин коллекцияяр ава. Металлрин расун, металлдин пулунин атӀун, багьа затӀар, филдин кӀарабар, шуьшеяр, хъенчӀин затӀар къазмишунин крар римдин харусенятдин гьеле «гъвечӀи» пай тир<ref>{{cite journal |doi=10.1017/S0009840X00221331 |last=Toynbee |first=J. M. C. |year=1971 |month=December |title=Roman Art |journal=The Classical Review |volume=21 |issue=3 |pages=439–442 |accessdate=11 December 2007 |jstor=708631}}</ref>. Са тӀимил геж, Флоренциядилай кьулухъ Рим [[Реннессанс]] девирдин чӀехи юкь хьана, вучиз лагьайтӀа папайри, базиликаяр, пачагьрин кӀвалер, майданар ва чӀагай дараматар эцигун паталай зурба пулай харжнай. Гьа чӀавуз Рим Европада Ренессанс харусенятдин юкь хьанвай ва [[Париж]], [[Венеция]] хьтин культурадин юкьварив ва чӀехи шегьррив гекъигиз жедай. Рим, [[Бернини]], [[Караваджо]], [[Карраччи]], [[Борромини]] ва [[Кортона]] хьтин кьетӀен чӀехи чӀугваррин ва архитекторрин кӀвал я<ref>{{cite web |url=http://www.trincoll.edu/depts/rome/curriculum/rome211.html |title=Baroque Art of Rome (ROME 211) |publisher=Trincoll.edu |accessdate=3 February 2010}}{{dead link|date=February 2012}}</ref>. [[XVIII вишйис]]ан эхирда ва [[XIX вишйис]]ан сифте кьилера, шегьер [[Гранд-Тур]]дин юкь хьанвай<ref>{{cite web |title=Grand Tour of Europe: The Travels of 17th & 18th Century Twenty-Somethings |author=Matt Rosenberg |publisher=About.com |url=http://geography.about.com/od/historyofgeography/a/grandtour.htm |accessdate=3 February 2010}}</ref>, иниз, дегь чӀаван культура, архитектура, философия ва харусенят акун паталай англиядин ва европадин чӀехи девлетар авай аристократар сиягьатар ийизвай.
[[Файл:Colosseo_di_Roma_panoramic.jpg|thumb|centre|700px|[[Колизей]]дин къенепатан акунар]]