Луткун: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
Нет описания правки
ЦӀар 54:
 
== Культура ==
* Хуьре [[Ватандин ЧIехи ДявединДяве]]дин кьегьалриз рикIел хуьн патал эцигнавай имарат ава.
* ПIирер ва пак чкаяр: Вагъуф-бубадин пIир, Керем-бубадин пIир, Расул-бубадин пIир, Гьажи ва Муса арабстанви миссионеррин пIирер авайди я.
* Вагъуф-бубадин пIир, хуьруьн килигуниз лайихвал авай кьетIен чкарикай я. Хуьруьн тIвар-ван акъуднавай Вагъуф-бубадин пIирел, [[Дагъустан]]дин гьар патай зиярат ийиз къвезвайбур пара ава.
ЦӀар 65:
 
== Тарих ==
Душманрикай хуьзвай кьакьан къванцІин цалдицлахъ элкъвенагалай кьунвай эскицIуру хуьре, гьеле 800 йис вилик хуьруьвийрихуьруьнвийри садлагьай медресегьуьжре эцигнавайэцигайди тир, адалай виликни мискІин. Душманрин вигьинринвигьинрикай, тебиятдинтIебиятдин барбатIринбарбатIвилер паталайгъидай вакъиайрикай хуьр са шумудшумудра сеферкIунтIалай кIунтIдай дуьзенкьулу чкадиз ва аксина, дуьзенкьулу чкадай кIунтIдизкIунтIал куьч жезвай. Ахпа, [[ХIХ]] виш йисан эхирда луткунвияр са къадаркьадар къулай яшамиш жедай чкадихъ къекъвейлакъекъведайла, кIунтIдинкIунтIунин кIаниз куьч хьана амукьнвайацукьнавай.
 
Къе Луткун, [[Ахцегь райондарайон]]да фад вилик физвай ва чIехи жезвай хуьрерикай сад я. [[1928]] йисуз арменви устаярустIаррихъ галаз санал эцигнавай мектеб, инай акъатнавай зарийрин, чIехи микитисрин (алимрин) ва вичин кар чидай ксарин чад хьанахьанва. Ватандин ЧIехи Дяве береда, маса совет халкьар хьиз луткунвиярни Ватан паталай женг тухваз кIвачел къарагънавай. Инай 118 - лай пара кас дяведиз ракъурнавай, абурун чIехи пай ана ччан эцигна амукьнавайэцигнавай, ва хуьруьз 58 кас элкъвена хтанвай. Кьенвай кьегьелкьегьалриз, рикIел ядигархуьн патал, хуьре хуьурьнхуьуруьн администрациядин дараматдин вилик эцигнавай имарат ава.
 
== Агьалияр ==
2010 - йисан вири Урусатдин агьали сиягьдиз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 3500 кас яшамиш жезвай. 2002 йисуз агьалидин кьадар — 3059 кас тир (746 майишат). [[1886]] йисуз хуьре 691 кас яшамиш жезвай. Агьалидин вири [[лезгияр]], [[суьннияр|суьнни]] - [[мусурманар]] я. Тарихдал гьалтайла Луткунрин агьали сихилриз пай жезва, хуьре гъуьгъуьнин сихилрин векилри уьмуьр гьалзавайди я: Кавхаяр, ЧIулавар, Палканар, Тихтихар, Джефарар, Чхаяр, Валдукьар, Свухар, КьеркьетІар. Хуьруьнвийрин асул кIвалах лежбервал ва малдарвал я. Луткунвияр [[Самур нугъатар|Самур нугъатрин]] группадик акатзавай [[ахцегьрин нугъат]]дал рахазвайди я.
Хуьре 780 хзан-майишатра 3000 (2002) пара кас яшамиш жезва. 2010 йисуз авур гьисабунри, Луткунрин хуьре 3500 винихъди инсанар аваз къаланва. Хуьруьвияр лезги халкьдиз хас я, диндай суьнни-мусурманар я. 1886 йисуз ина 691 кас авай тир. Элдин асул кар ина лежбервал ва малдарвал я. Луткунвияр лезги чIалан самур чхелдин ахцегьрин нугъатдалди рахазва.
 
==Спорт==
* ФК «Луткун» — Луткун хуьруьн футболдин кIватIи команда. Турнирра гзаф вахтара Ахцегь район паталай экъечIзавайди я.
* ФК «Самур» — жегьилрин фуьболдин команда «Самур», 2008 йисуз молодёжная футбольная команда Самур заняла первое место на зональном чемпионате Южного Дагестана по футболу в 2008 году.
В 2011 году ФК «Самур» выиграл кубок южного Дагестана по футболу.
 
== ЭлячӀунар ==