КьакӀар: различия между версиями
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки |
Нет описания правки |
||
ЦӀар 30:
| гьава =
| агьали =1655
| сиягьдиз кьачур йис =[[2010]]
| агьалидин къалинвал =
| халкьар =[[лезгияр]]
ЦӀар 53:
== Агьали ==
[[2010]] - йисан вири Урусатдин агьали сиягьдиз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 1655 кас яшамиш жезвай.<ref>{{cite web|url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/perepis_tom1.htm|title=11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений|work=Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения|publisher=[[Росстат]]|date=2012|accessdate=2012-04-16|archiveurl=http://www.webcitation.org/686E7ASHt|archivedate=2012-06-01}}</ref> 2002 - йисан агьали сиягьдиз къачунин нетижади хуьре 1553 кас гьисабнай. Агьалидин вири [[лезгияр]], [[суьннияр|суьнни]] - [[мусурманар]] я. [[1886 - йис]]уз хуьруьн агьали — 726 касди туькIуьрзавай.
КьакІарин агьалияр сихилриз пай жезва: Бацарар, Шийитар, Женгъуяр, Архъар, БакIаяр, ТIесер, Гьажиханар, ЖбитIар, Жебесар.<ref name="сайт_района" />
ЦӀар 60:
Тариххъан Б. Г. Алиева тестикь ийизвай фактариз килигна, цIуру хуьр гилан цIийи хуьрелай тахминан са км яргъал алай. Ам монголарни - татарар паталай чукIурнавайди тир. Агьалиди кIеви кьулухъди румар ганвайвиляй абуру хуьр цIай яна кунай. Монголринни - татаррин гъиляй хкатай кьакІарвияр Самур дугундин вини кьилерив гвай чкайриз катнай. ЦIийи хуьруьн бине, [[Рутул]] хуьруьн Бацарар сихилдин векилри кутунай. И сихилдин векилар гилани КьакІара яшамиш жезвайди я. Хуьруьн бине кутур Бацар вич, чIехи хъпехъан тир.<ref>Алиев Б.Г.Предположения, памятники, исторические зарисовки о Дагестане. Махачкала, 1988, с.34-35</ref> Са тIимил геж, ивидин кьисасдикай хкатун патал иниз Шбит ва Кьурбан стхаяр вичин Зулейха вахахъ галаз куьч хьанвай, абуру Кьурбанар сихилдин бине кутунай. Ахпа, ччара - ччара йисара мукьвара галай [[Ялахъ]], [[Къутунхъар]], [[Хуьруьг]], [[Хъулидар]] хуьрерай иниз инсанар куьч жез эгечIнай. КьакІариз цIийиз атайбуруз ччилер гузвачир, абуру чпи гьа чкадин агьалидикай пулунихъ къачузвай.<ref name="сайт_района" />
[[XVIII]] виш йисуз КьакІари вичин мукьув галай хуьрерихъ галаз [[КьакІарин беквал]] арадал гъизва. [[XVIII]] виш йисан эхирда Казикумух шамхалвалдик акатзавай [[Луткун]] ва [[Ялахъ]] хуьрер, кьакІарин бекдин гьукумдик гьатзава. [[Хуьруьг]]дихъ галаз дяведа ахцегьвийринни рутулвийрин дуствилин паталай, [[1775]] йисуз, [[Рутул беквал]]дик квай КьакІар, [[Гъуьгъвез]], [[Усур]] хуьрер [[Ахцегьпарадин ада жемят]]дин гъиле вуганвай.<ref name="общества">[http://web05.ru/storage/files/zakoni_volnix.pdf Законы вольных обществ XVII—XIX вв. Архивные материалы. Х. М. Хашаева]</ref> Ахпа, КьакІарар Самур округдин Ахцегьпарадин наибвалдин пай хьайвай. Гьа береда Къутунхъар хуьруьхъ галаз, КьакІари КьакІарин хуьруьн жемят арадал гъанай.<ref name="наибство">[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/axtypara1886.html Население Ахтыпаринского наибства Самурского округа по сёлам в 1886 году]</ref> Совет гьукумдин сифте йисара, револоциядилай вилик, хуьре активдаказ [[ислам]] дин вяз ийизвай.<ref name="сайт_района" /> [[1929
* КьакІарилай са километр рагъакIидай пата, [[Гъуьгъвез кIам]]а цIуру заманадин инсанар яшамиш жезвай чка ава. Ина ракьун [[мегъ]], кишпирдин затIар ва жуьреба - жуьре [[хат|хтар]] жагъанай.<ref>[http://www.lezghins.com/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=71&Itemid=160 Фонд «Лезгины» — Ахтынский район]</ref>
| |||