Республика Корея: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 34:
 
== ТӀварцин этимология ==
[[Корей чIалчӀал]]ал «Республика Корея» - дин тIвартӀвар {{Хангыль|''Тэха́нТэхан мингу́кмингук'' ([[Хангыль|대한 민국]])대한민국}} я. Фад - — фад и вири тIварцинтӀварцин куьруь тегьердани лугьузвайди я  Хангу́кХангук (한국). Гагь - — гагь гьакIнигьакӀни «Кьибле Хан» мана гузвай Намха́н ({{Хангыль|''Намхан''|남한)}} лугьузвайди я, и гаф «Кефер Корея» Пукха́н ({{Хангыль|''Пукхан''|북한)}} гафунин къаншардиз я. «Хан» гаф, [[Корея зуростров]]да дегь чӀавуз яшамишзавай [[Самхан]] тайифайриз талукь я ва корей чӀалал «Пуд Хан» («сам» - — пуд, «хан» - — чӀехиди, лидер) лагьай гаф я. «[[Корея]]» гаф, и зуростровда ч.э. 918 - 1392918—1392 йисара авай [[Кёре гьукумат]]дин тӀварцикай туькӀуьр хьанвайди я. Вичел атайла «Кёре» гаф вичин сифте кьил, цуькведа авай чӀавуз Корей зуростровдин кефер пад, кеферни - — рагъэкъчӀдай [[Китай]]дин ва гилан урусатдин [[Приморье]] (''Гьуьлуьн яхадив гвай чка'') ччилер кьунвай [[Когурё]] гьукуматдикай къачуна.
 
== Тарих ==
ЦӀар 40:
 
== Пай жедалди ==
[[файл:Korean_book-Jikji-Selected_Teachings_of_Buddhist_Sages_and_Seon_Masters-1377.jpg|thumb|left|250px|[[Джикди]], [[Кёре гьукумат]]дин чIавузчӀавуз, [[1377 йис]]уз типографиядалди басма авунвай дуьньяда садлагьай улуб]]
 
[[файл:Korean_book-Jikji-Selected_Teachings_of_Buddhist_Sages_and_Seon_Masters-1377.jpg|thumb|left|250px|[[Джикди]], [[Кёре гьукумат]]дин чIавуз, [[1377 йис]]уз типографиядалди басма авунвай дуьньяда садлагьай улуб]]
 
Садлагьай инсанар Кореядиз 500000 йис идлай вилик атанвайди яз гьисабзава. Кьисадикай къведай хьиз, ч.э.в. 2333 [[Тангун]]ди [[Чосон династия]]диз бине эцигнай.
 
Кореядин тарихда дяверин нетижада арадал къвезвай ва терг жезвай пара къадарда гьукуматар - — шегьерар авай. Амма абурукай виридалай къуват авай ва Кореядин тарихда чIехичӀехи гел тунвай, кьве виш йисалай пара гьукум гьалнавай ва вириниз [[Кореядин пуд пачагьвал]] тIвартӀвар алаз машгьур - — [[Пэкче]], [[Силла]] ва [[Когуре]] пачагьвалар тир. <ref>[http://www.webcitation.org/65BgdYHt4 Кореядин тарих]</ref>. Чи эрадин [[676 йис]]уз, Кореядин майдандин саки вири ччилер, са [[Пархэ]] пачагьвалдикай гъейри Силла пачагьвалди кьунвай. И пачагьвалдик акатзавай [[Маньчжурия]]дин са пай ва [[Корея]] областрин арада хьайи къене патан дяверин себебдалди Силла кьве Кьибле ва Кефер штатриз ччара хьана. <ref>[http://www.webcitation.org/65BggWph1 Кореядин тарих]</ref>
 
[[918 йис]]уз генерал [[Ван Гон]]ди [[КореКорё]] королвалдиз бине эцигна. Гуьгъуьнлай [[13 виш йис]]уз иниз [[монголар]] гужалди гьахьзава, ва гьавиляй королвал къвез-къвез зайиф жезвай. Саки цIипудцӀипуд йис алатайла къулухъ КореКорё королвалди Корея ччилерин майданда вичин гьакимвал хуьнвайтIанихуьнвайтӀани абуру монголриз [[хараж]] налог вугузвай. <ref>[http://www.webcitation.org/65BgYmLlQ Кореядин тарих]</ref>
 
== География ==