Республика Корея: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 35:
== ТӀварцин этимология ==
[[Корей чIал]]ал «Республика Корея» - дин тIвар ''Тэха́н мингу́к'' ([[Хангыль|대한 민국]]) я. Фад - фад и вири тIварцин куьруь тегьердани лугьузвайди я — Хангу́к (한국). Гагь - гагь гьакIни «Кьибле Хан» мана гузвай Намха́н (남한) лугьузвайди я, и гаф «Кефер Корея» Пукха́н (북한) гафунин къаншардиз я. «Хан» гаф, [[Корея зуростров]]да дегь чӀавуз яшамишзавай [[Самхан]] тайифайриз талукь я ва корей чӀалал «Пуд Хан» («сам» - пуд, «хан» - чӀехиди, лидер) лагьай гаф я. «[[Корея]]» гаф, и зуростровда ч.э. 918 - 1392 йисара авай [[Кёре гьукумат]]дин тӀварцикай туькӀуьр хьанвайди я. Вичел атайла «Кёре» гаф вичин сифте кьил, цуькведа авай чӀавуз Корей зуростровдин кефер пад, кеферни - рагъэкъчӀдай [[Китай]]дин ва гилан урусатдин [[Приморье]] ччилер кьунвай [[Когурё]] гьукуматдикай къачуна.
 
== Тарих ==
{{Корея тӀвар
|image =
|hangul = 대한민국
|hanja = 大韓民國
|rr = Daehanminguk
|mr =
}}
2333 йиса чи эрадилай вилик кьиса тир ''Ко Чосон'' (Дегь замандин Чосон) гьукумат кьил кутуна. Анжах фактарикай ибарат тир IV—III-лагьай вишйиса чи эрадилай вилик Дегь замандин Чосон кьил кутуна<ref>{{cite journal|last=Ланьков|first=Андрей|authorlink=Андрей Ланьков|coauthors=|title=Два источника и две составные части корейского национализма|journal=Русский журнал|volume=|year=2002|url=http://lankov.oriental.ru/d51.shtml|month=Сентябрь|pages=}}</ref>. 108 йиса чи эрадилай вилик кьиса тир Дегь замандин Чосон [[Чин]]дин империяда [[Хань]] къачун.
 
Дегь чӀавара Кореяда авай халкь Самхана. 918—1392 йисариз Кореяда авай гьукумат Корё.
 
Республика Кореядин (Кьиблепатан Корея) тарих эгечӀзавайди я 1945 йисалай, а чӀавуз СССРдини Америкади а гьукумат пайна чпин арада. СССРдин пата (кефер пад) КНДР (Кефер патан Корея) туькӀуьрна. Америкадин къуватдик квай пата Кьиблепатан Корея туькӀуьрна. ГьакӀ хьана сад тир гьукумат кьвенал пайна.
 
=== Корея дяве ===
 
25 кьамугаз 1950 йисан Кефер патан Кореядин къушунар гьахьна Кьиблепатан Кореядин чилел. Америкади чпин къушунар ракъурна аниз. Агъуз къвез, Кефер патан Кореядин къушунар Кьиблепатан Кореядин кьилин шегьер Сеулдик агакьна. Пуд йикъан къене женг фена Сеул Кефер патан корейжуварин гъилиз гьатна. Са вацралай хьти Кореядин полуострован чил вири кеыер патанбурун гъиле хьана. 1950 йисан сентябрь вацран юкьва ООНди ракъурна аниз къушунар. Къвез-къведайдивай абуру кьиблепатан корейжуваривай квахьнавай чилер кьулухъ къахчуз хьана. И дяведа пара ксар кьена — 3 миллиондин арайра.
 
== География ==
Строка 68 ⟶ 86 :
# [[Кёнсан-Намдо]] <small>(''то'')</small>
# [[Чеджудо]] <small>(''тхыкпёль чачхидо'')</small>
 
== Тарих ==
{{Корея тӀвар
|image =
|hangul = 대한민국
|hanja = 大韓民國
|rr = Daehanminguk
|mr =
}}
2333 йиса чи эрадилай вилик кьиса тир ''Ко Чосон'' (Дегь замандин Чосон) гьукумат кьил кутуна. Анжах фактарикай ибарат тир IV—III-лагьай вишйиса чи эрадилай вилик Дегь замандин Чосон кьил кутуна<ref>{{cite journal|last=Ланьков|first=Андрей|authorlink=Андрей Ланьков|coauthors=|title=Два источника и две составные части корейского национализма|journal=Русский журнал|volume=|year=2002|url=http://lankov.oriental.ru/d51.shtml|month=Сентябрь|pages=}}</ref>. 108 йиса чи эрадилай вилик кьиса тир Дегь замандин Чосон [[Чин]]дин империяда [[Хань]] къачун.
 
Дегь чӀавара Кореяда авай халкь Самхана. 918—1392 йисариз Кореяда авай гьукумат Корё.
 
Республика Кореядин (Кьиблепатан Корея) тарих эгечӀзавайди я 1945 йисалай, а чӀавуз СССРдини Америкади а гьукумат пайна чпин арада. СССРдин пата (кефер пад) КНДР (Кефер патан Корея) туькӀуьрна. Америкадин къуватдик квай пата Кьиблепатан Корея туькӀуьрна. ГьакӀ хьана сад тир гьукумат кьвенал пайна.
 
=== Корея дяве ===
 
25 кьамугаз 1950 йисан Кефер патан Кореядин къушунар гьахьна Кьиблепатан Кореядин чилел. Америкади чпин къушунар ракъурна аниз. Агъуз къвез, Кефер патан Кореядин къушунар Кьиблепатан Кореядин кьилин шегьер Сеулдик агакьна. Пуд йикъан къене женг фена Сеул Кефер патан корейжуварин гъилиз гьатна. Са вацралай хьти Кореядин полуострован чил вири кеыер патанбурун гъиле хьана. 1950 йисан сентябрь вацран юкьва ООНди ракъурна аниз къушунар. Къвез-къведайдивай абуру кьиблепатан корейжуваривай квахьнавай чилер кьулухъ къахчуз хьана. И дяведа пара ксар кьена — 3 миллиондин арайра.
 
== Ксар ==