Лезги халичачивал: различия между версиями

Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 4:
 
== Лезги халичаяр тарихдин чешмейра ==
 
== ЧIичI авай халичаяр ==
ЧIичI авай халичайрин адетдин мотивра набататрин, гьайванрин, инсандин, зегьметдин алатрин геометриядин суьретар акваз жеда. И вири гиширар (нехишар) — лишанрин жуьреба-жуьре алем я, халичачивилин медениятдин чIал я, ва и чIалан куьмекдалди халича храдай дишегьли устIарар элкъвена къваларив гвай алем, тIебият суьретдалди къалурзава, чпин гьиссерни гуьгьуьл къалурзава. Виликди халичайрин винел гьайванринни инсандин суьретрив магиядин мана авай ва и магиядин мана дегь чIаварин ибадатрихъни адетарихъ галаз алакъалу тир. Амма къвез-къвез, тIимил-тIимил а магиядин мана квахьнай ва и гиширар анжах чIагурун патал тир къилих гъиз эгечIнай.
Лугьуз кIанзава я хьи, чIичI авай халичайрин вири жуьреяр шикилдин къилихдиз килиг тавуна са композициядин принципдалди туькIуьрзава, яни халича кьве асул компонентдикай ибарат я — юкьван майдандикайни аламдикай. Има композициядиз агалнавайвал гъизва.
==Кьиблепатан Лезгистандин халичачивал==
Кьиблепатан Лезгистанда халичачивал гьеле буьруьнж ий ийса машгъул хьанай (чи эрадал 2-й агъзуратдин эхир - 1-й азъзуратдин кьил). Археологиядин эгъуьнрин нетижада Мингечевирда катакомбрин куьчуькнавай чкайрай 1-3-й виш ийсариз талукь тир рухаринни халичайрин амукьаяр жагъанва. Кьиблепатан Лезгистанда халичачивалин виликфиникай Геродот, Клавдий Элиан, Ксенофонт ва маса дегь чIаван тарихчийри малуматар гъизва. Гьа и вири фактар фикирда кьуна лугьуз жеда хьи, и региондин халичачивилин медениятдин гзаф къадим тарих ава.
Сасанидрин девирда Кьиблепатан Лезгистандин халичачивилин сенет мадни вилик фенай, ипекдикай, къизилдинни гимишдин гъаларикай лап иер халичаяр храдай. 6-й виш ийсай эгечIна тарихдинни эдебиятдин чшмейра лезги заличайрикай гзаф гегьенш ва мас авай малуматар жагъуриз жеда: алпанви Моисей Къаганкъатвацви (7-й виш ийс), араб авторар тир аль-Истахри, Масуди, Аль-Мукаддаси, Табари, ибн-Хаукаль (9-10 -й виш ийсар), фламанддин сиягьатчини монах Рубрук (13-й виш ийсар), венециадин сиягьатчи Марко Поло (13-й виш ийс) ва масабдур. И авторар лезги халичайрин иервилер пара гьейран хьанай. 13-й виш йисай эгечIна ва 14-й виш йисан къене Кьиблепатан Лезгистандин халичаяр гзаф кьадарда къецепатан улквейриз тухудай. Гзаф европадин тIвар-ван авай суьретчийри чпин шикилра лезги халичайрин тегьерер кхьидай.
 
==Кеферпатан Кьиблепатан Лезгистандин халичачивал ==
Кьиблепатан Лезгистанда халичачивал гьеле буьруьнж ий ийса машгъул хьанай (чи эрадал 2-й агъзуратдин эхир - — 1-й азъзуратдин кьил). Археологиядин эгъуьнрин нетижада Мингечевирда катакомбрин куьчуькнавай чкайрай 1-3-й виш ийсариз талукь тир рухаринни халичайрин амукьаяр жагъанва. Кьиблепатан Лезгистанда халичачивалин виликфиникай Геродот, Клавдий Элиан, Ксенофонт ва маса дегь чIаван тарихчийри малуматар гъизва. Гьа и вири фактар фикирда кьуна лугьуз жеда хьи, и региондин халичачивилин медениятдин гзаф къадим тарих ава.
Сасанидрин девирда Кьиблепатан Лезгистандин халичачивилин сенет мадни вилик фенай, ипекдикай, къизилдинни гимишдин гъаларикай лап иер халичаяр храдай. 6-й виш ийсай эгечIна тарихдинни эдебиятдин чшмейра лезги заличайрикай гзаф гегьенш ва мас авай малуматар жагъуриз жеда: алпанви Моисей Къаганкъатвацви (7-й виш ийс), араб авторар тир аль-Истахри, Масуди, Аль-Мукаддаси, Табари, ибн-Хаукаль (9-10 -й виш ийсар), фламанддин сиягьатчини монах Рубрук (13-й виш ийсар), венециадин сиягьатчи Марко Поло (13-й виш ийс) ва масабдур. И авторар лезги халичайрин иервилер пара гьейран хьанай. 13-й виш йисай эгечIна ва 14-й виш йисан къене Кьиблепатан Лезгистандин халичаяр гзаф кьадарда къецепатан улквейриз тухудай. Гзаф европадин тIвар-ван авай суьретчийри чпин шикилра лезги халичайрин тегьерер кхьидай.
 
==Кьиблепатан Кеферпатан Лезгистандин халичачивал ==
 
== ЭлячӀунар ==
* [http://www.azerbaijanrugs.com/guide/guide_index_antique_derbend_rugs_carpets.htm Дербентдин халичаяр]
Строка 20 ⟶ 23 :
 
== Эдебият ==
 
== Галерея ==
<gallery perrow=6>
Файл: Килим_Ширван.кон._XIX_в..jpg|Килим "Ширван", 19-й виш ийсан эхир
Файл: Ковер_Дербент.1930_г.jpg|"Дербент" халича. 1930-й ийс
Файл: Сумах._сел._Чиликар._1900-ее_гг..jpg|Гам. Чилихъар х.,1900-ййисар
Файл:Ковер_Зейхур._Нач._20_в..jpg|"ЦIийхуьр" халича. 20-й виш ийсан кьил
Файл: Ковер_Зейхур.Куба,_вторая_половина_XIX_века..jpg|"ЦIийхуьр" халича. Къуба, 19-й виш ийсан 2-й пай
Файл: Ширван._2я_пол 2-я пол._19 19.Ковер_с_радужной_аркойКовер с радужной аркой..jpg|Ширван. 19-й виш ийсан 2-й пай
</gallery>
 
Строка 34 ⟶ 38 :
 
== Баянар ==
 
{{Баянар}}
 
[[Категория:Лезгийрин меденият]]