Мегьарамдхуьруьн район
Мегьарамдхуьруьн район (урус. Магарамкентский район) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин район.
Муниципалитетдин район
 Дагъустандин картадал Мегьарамдхуьруьн район
|
Администрациядин юкь — Мегьарамдхуьр хуьр я.
География дуьзар хъувун
Район Дагъустан Республикадин лап кьибле пата ала. Кефер патай СтӀал Сулейман, Кьурагь ва Дербент районрихъ галаз, рагъакӀидай патай Докъузпара ва Ахцегь районрихъ галаз, кьибле патайни Азербайжан Республикадихъ галаз са сергьятра ава. РагъэкъечӀдай патай район Каспи гьуьлуьн ятари чуьхуьзва.
Райондин лап рагъакӀидай патан чилер Къавкъаздин Кьилин цӀиргъинин сувари кьунва, рагъэкъечӀдай падни тамари.
Райондин чилерин майдан — 654,6 км² я.
Тарих дуьзар хъувун
Кьилдин администрациядин тек хьиз Мегьарамдхуьруьн район 1943 йисуз арадал атанвай. 1960 йисуз Мегьарамдхуьруьн район Кьасумхуьруьн райондихъ гилигнай, 1965 йисуз чара хьанвай [1]. 2010 йисуз Мегьарамдхуьруьн райондин Храхуба ва Урьянуба лезги хуьрер ва абурун эгьлияр Азербайжандин Хъачмаз райондиз маса хганай [2].
Агьалияр дуьзар хъувун
Йисариз килигна Мегьарамдхуьруьн райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика:
| Йис | 2002 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Агьалияр | 58 694 [3] | ↗ 62 282 [4] | ↗ 62 309 [5] | ↘ 62 242 [6] | ↘ 62 044 [7] | ↗ 62 081 [8] |
2010 йисан Вири Урусатдин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматриз килигна, Мегьарамдхуьруьн райондин миллетрин сиягь [9]:
| Халкь | Кьадар, кас |
Пай вири агьалидикай, % |
|---|---|---|
| лезгияр | 59 768 | 96 % |
| азербайжанар | 1021 | 1,6 % |
| рутулар | 504 | 0,81 % |
| урусар | 172 | 0,27 % |
| табасаранар | 24 | 0,03 % |
| агъулар | 18 | 0,02 % |
| даргияр | 17 | 0,02 % |
| аварар | 10 | 0,01 % |
| муькуьбур | 22 | 0,03 % |
| вири санлай | 62 195 | 100,00 % |
Администрациядин паюнар дуьзар хъувун
Райондик 22 муниципалитетдин образование (хуьруьнсоветар) ва 33 хуьр акатзава [10].
Мегьарамдхуьруьн райондин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Азадугъли» хуьруьнсовет — Азадугъли
- «Билбилахуьруьн» хуьруьнсовет — Билбилахуьруьн Къазмаяр, Приморск
- «Бутахуьруьн Къазмайрин» — Бутахуьруьн Къазмаяр
- «Гарагърин» хуьруьнсовет — Гарагъар, Макьар Къазмаяр
- «Гъебцегь» хуьруьнсовет — Гъебцегь
- «Гилийрин» хуьруьнсовет — Гилияр
- «КьепӀир Къазмайрин» хуьруьнсовет — КьепӀир Къазмаяр, ГазардкӀам Къазмаяр, Кучун Къазмаяр
- «Киркарин» хуьруьнсовет — Киркар, Хуьрел, Чепел
- «Мегьарамдхуьруьн» хуьруьнсовет — Мегьарамдхуьр, Тигьирхуьр
- «Къартас Къазмайрин» хуьруьнсовет — Къартас Къазмаяр
- «Къуйсун» хуьруьнсовет — Къуйсун
- «Муьгъверган» хуьруьнсовет — Муьгъверган
- «Самур» хуьруьнсовет — Самур
- «Советский» хуьруьнсовет — Советский
- «Тигьирхуьруьн Къазмайрин» хуьруьнсовет — Тигьирхуьруьн Къазмаяр, Хтун Къазмаяр
- «Уружба» хуьруьнсовет — Уружба, Ярукьвалар
- «Филерин» хуьруьнсовет — ЦӀийи Филер
- «Хужадхуьруьн Къазмайрин» хуьруьнсовет — Хужадхуьруьн Къазмаяр
- «ЦӀелегуьн» хуьруьнсовет — ЦӀелегуьн
- «ЦӀийихуьруьн» хуьруьнсовет — ЦӀийихуьр, Кличхан, Храхуба
- «Чахчах Къазмайрин» хуьруьнсовет — Чахчах Къазмаяр
- «Ярагъ Къазмайрин» хуьруьнсовет — Ярагъ Къазмаяр
ТӀвар-ван авай ксар дуьзар хъувун
- Мегьамед Эфенди — имам Шамилан ва гьакӀни Дагъустандинни Чечнядин вири имамрин муаллим, Къавкъазда муьридвилин бине кутур кас.
Баянар дуьзар хъувун
- ↑ История Магарамкентского района(кьейи элячӀун)
- ↑ МИД РФ: Граница между Россией и Азербайджаном определена как по дну Каспийского моря, так и по суше Архивация 15 декабрь 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2002 г. Архивация 31 январь 2022 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2011 г.
- ↑ 35. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2012 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 г.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 г. Архивация 7 апрель 2014 йисан.
- ↑ 33. Численность постоянного населения Республики Дагестан по муниципальным образованиям на 1 января 2015 г. Архивация 5 март 2016 йисан.
- ↑ Дагъустандин миллетрин состав. 2010 Архивация 11 октябрь 2017 йисан.
- ↑ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»